راهکارهای ترجمه یک متن با گرامر بد
به طور ایده آل مترجم باید یک فایل مبدا خوب نوشته شده برای ترجمه دریافت کند. با این حال ممکن است هنگام ترجمه تخصصی به دلیل وجود خطاهای گرامری و املایی در متن، موقعیت های اجتناب ناپذیری بوجود آیند. این موارد علاوه بر کاهش سرعت ترجمه، لازمه مکاتبه و ارتباط با مشتری پیرامون پروژه را بیش از پیش می کنند.
ترجمه و نقش مترجم
ترجمه معادل فرآیند یافتن کلمات هم ارز زبان مقصد برای کلمات زبان منبع در متن اصلی نیست. زیرا ممکن است اصلا کلمات هم ارز وجود نداشته باشد، ممکن است بیشتر از یک کلمه هم ارز وجود داشته باشد، ممکن است کلمات هم ارز برای شرایط مختلف متفاوت باشد، بنابراین مترجم بایستی کلمات و زمینه ترجمه را ارزیابی کرده و بهترین کلمات هم ارز را پشت سرهم بچیند. مترجم کسی است که دارای تحصیلات دانشگاهی مناسب همراه با مدرکی مرتبط با زبان است. همچنین برای تبدیل شدن به مترجمی سطح بالا دوره های تحصیلات تکمیلی را نیز گذرانده است. در کار ترجمه لازم است مترجم معنی متن نوشته شده را به دقت به زبان های مقصد مورد نیاز منتقل کند. ماهیت کار به نوعی است که مترجم باید از عهده ترجمه تخصصی متون از جمله ترجمه اسناد تجاری، متون پزشکی و ... برآید.
علاوه بر مهارت های بالا، مترجم باید به دستور زبان، ساختار جملات و مولفه های نوشتاری هردو زبان مبدا و مقصد نیز مسلط باشد. زبان های مختلف نیازمند ترتیب کلمات، علائم و نشانه ها و قوانین دستور زبانی متفاوتی هستند. همچنین انتظار می رود مترجم ترجمه ای را ارائه دهد که پیام اصلی متن اولیه را به دقت به زبان دوم منتقل کند. این مهم مستلزم رعایت دقیق اصول گرامری است تا مخاطب زبان دوم به راحتی بتواند پیام متن را درک کند.
فرایند کلی ترجمه
خواندن متن مبدا
مشاوره با مشتری
ویرایش متن اولیه
آماده سازی خلاصه ای از کار
استفاده از ابزارها و برنامه های کمکی توصیه شده
مقابله با گرامر بد در ترجمه
به طور ایده آل مترجم باید یک فایل مبدا خوب نوشته شده برای ترجمه دریافت کند. با این حال ممکن است هنگام ترجمه تخصصی به دلیل وجود خطاهای گرامری و املایی در متن، موقعیت های اجتناب ناپذیری بوجود آیند. این موارد علاوه بر کاهش سرعت ترجمه، لازمه مکاتبه و ارتباط با مشتری پیرامون پروژه را بیش از پیش می کنند. در این گونه موارد مترجم وظایفی دارد که در مواجهه با متنی با گرامر بد باید آنها را انجام دهد.
مترجم هنگام مواجهه با گرامر بد متون چه کار باید انجام دهد؟
یکی از اولین اقداماتی که مترجم باید انجام دهد ارزیابی فایل اولیه و تعین موارد زیر است:
فایل اولیه چقدر بد نوشته شده است؟
چقدر زمان تا ارسال نهایی فایل نیاز دارید؟
برای ارائه یک ترجمه خوب چقدر آزادی عمل دارید؟
اول اینکه می توانید خودتان تصمیم بگیرید. این راه کاربردی ترین روش است تا هدف و نیت نویسنده را حتی اگر دارای خطاهای دستوری در فایل مبدا باشد به زبان مقصد انتقال دهید. به کار بردن این روش در فایل های غیر رسمی مثل نامه نگاری ها و ایمیل ها که نویسنده نتوانسته علائم دستور زبانی را به درستی رعایت کند راحت است. اگر آنچه که نویسنده می خواهد به مخاطب نهایی انتقال دهد را رمز گشایی کنید، اصلاح خطاهای گرامری حتی بدون مشاوره با مشتری ساده تر می شود. نباید نسبت به ساختار فایل اولیه خیلی سختگیرانه عمل کنید. اگر بتوانید معنی را استخراج کنید، وجود خطاهای گرامری و ساختارهای غلط و یا حتی جا افتادگی چند کلمه مهم نیست و می توانید آنها را اصلاح کنید تا به گوش مخاطب نهایی نرسد.با این حال اگر شک و شبهه ای در درک محتوای پیام داشته باشید، این راهکار پاسخ گو نیست و حتما باید با مشتری وارد مشاوره شوید تا شفاف سازی های لازم صورت پذیرد.
مورد بعدی که باید در نظر داشته باشید مهلت زمانی یا ددلاین تعیین شده برای پروژه است. اگر کاری که در دست دارید باید با عجله انجام شود، همین که قصد و نیت نویسنده را بفهمید کافی است. خطاهای گرامری به سرعت قابل اصلاح هستند و داوری خودتان کافی است. مکاتبه با مشتری باعث کاهش سرعت کار می شود که در این نوع پروژه ها ممکن است باعث شکست در انجام به موقع کار شود. اگر مشتری به شما به مقدار کافی آزادی عمل دهد، مخصوصا در مواردی که از قبل مشتری را می شناسید، به کار بردن نظر خودتان در اصلاح خطاهای گرامری موجود سرعت زیادی به پروژه داده و نتیجه کار عالی خواهد بود. در چنین مواردی مذاکره اولیه با مشتری بسیار ضروری است تا سطح انتظارات طرفین به هم نزدیک شود. با این حال آزادی عملی که در ترجمه به شما داده می شود به نوع سفارشی که در آن شرکت کرده اید نیز بستگی دارد. بهتر است در پروژه های ساده نظر خود را تمرین و تکرار کنید تا بتوانید در موارد بزرگتر نیز از داوری خودتان بهره مند شوید. ولی در هر حال در پروژه های حساس مثل حقوقی، پزشکی و فنی نمی توانید بدون مشاوره دقیق با مشتری دست به اصلاح خطاهای فایل مبدا بزنید. خلاقیت و آزادی عمل شما در ترجمه زمانی وسیع است که در پروژه های بازاریابی و تجاری و تبلیغاتی فعالیت کنید.
گزینه دیگر پرسش مستقیم از خود مشتری است. اگر در درک هدف نویسنده اصلی متن دچار سردرگمی شدید، بهتر است با خود مشتری موضوع را شفاف سازی کنید تا از هدر رفتن زمان جلوگیری شود. برای کیفیت کار و اعتبار شما اصلا خوب نیست با اینکه مفهوم اصلی یک متن را درک نکرده اید همچنین به ادامه ترجمه آن بپردازید. ادامه روال ترجمه در چنین شرایطی بدون شفاف سازی با خود مشتری به نابودی نتیجه کار می انجامد. اگر فهم معنی اصلی متن برای شما دشوار است به هیچ وجه نباید محتوای آن را حدس بزنید. این مورد نیز مثل سایر گزینه ها جهت رعایت جنبه احتیاط است. اینکه هربار با مواجه شدن با موردی نامفهوم فورا سراغ مشتری بروید کار جالبی نیست. بهتر است یک بار کل متن را مطالعه کنید تا اگر موردی مبهم و یا خطایی وجود دارد آن ها را لیست کنید و همه را یک بار از مشتری جهت شفاف سازی بپرسید. روش دیگر نیز این است که فقط جاهای بسیار مبهم را از مشتری بپرسید و موارد ریز را که می دانید به معنی کل محتوا لطمه وارد نمی کنند خودتان به عنوان یک مترجم با تجربه و حرفه ای بررسی و در رابطه با اصلاح آنها تصمیم گیری کنید . این گزینه کمی زمان اضافی به روال پروژه شما خواهد افزود. می توانید وقتی منتظر پاسخ مشتری به ابهامات خود هستید، به ادامه کار بپردازید تا زمان کمتری هدر رود. از طریق ایجاد اطمینان از کیفیت کار با شفاف سازی قبل از شروع کار، یک رابطه دوستانه قوی با مشتری برقرار کنید. بسیاری از مشتریان با برنامه ریزی و تنظیماتی که شما انجام می دهید موافق هستند، چون خواهان ترجمه ای عالی برای محتوای خود هستند. همچنین حتما از مجموعه لغات و اصطلاحات تخصصی آنها پیگیر باشید که اگر ترمینولوژی خاصی دارند حتما آن را در اختیار شما قرار دهند.
در برخی موارد اینکه دقیقا فایل مبدا را دنبال کنید کار خوبی است. مخصوصا وقتی که ابهام نحوی در متن باشد. برای مثال خبر و تیتر های مطبوعاتی از این دسته اند. برخی تیتر ها برای شوکه کردن خواننده هستند و برخی دیگر برای جلب توجه افراد کنجکاو، به هرحال محتوا یکسان است. تیتر های متفاوت فقط برای تحریک خواننده برای خواندن اخبار می باشند. برخی مواقع متوجه خواهید شد که نویسنده در اصل قصد ایجاد ابهام داشته است. یعنی شما نیز باید متن را مبهم ترجمه کنید.
چون وظیفه مترجم است که دقت و صحت ترجمه را تضمین کند و اطمینان دهد که متن ترجمه شده قصد و نیت نویسنده را به مخاطب نهایی می رساند، روش دیگری که می توانید انجام دهید استفاده از یادداشت مترجم است. این یادداشت ها معمولا زمانی به کار می روند که کلمات یا عباراتی گیج کننده در متن وجود داشته باشند و یا ارجاعاتی فرهنگی و تاریخی نوشته شده باشند که اگر مترجم آنها را شرح ندهد مخاطب نهایی آن ها را از دست خواهد داد.
آیا مترجم باید نگران ترجمه فایل هایی با گرامر بد باشد؟
برخی مترجم ها بر این باور هستند که باید فقط آنچه که به آنها داده شده است را ترجمه کنند و با درست و غلط بودن فایل مبدا کاری نداشته باشند. آنها از این مساله واهمه دارند که مشتری از استخراج خطاهای متن آنها ناراحت شود و به دنبال مترجمی دیگر برای ترجمه فایلش برود.با این حال، این نشانه یک مترجم حرفه ای و با تجربه است که بهترین کار را برای ترجمه پروژه ای که قبول کرده است انجام دهد. این کار به معنای ارائه ترجمه هایی بدون غلط است. اگر به نیمه پر لیوان نگاه کنید، اگر بتوانید تضمین کنید که ترجمه تان خالی از هرگونه خطا است کمک بسیاری به اعتبار و محبوبیت خود به عنوان یک مترجم حرفه ای خواهید کرد. همچنین این کار نشان دهنده این مهم است که شما به اعتبار مشتری خود نیز ارزش قائل هستید.
اگر خطاهایی در رابطه با مجموعه لغات و اصطلاحات به کار برده شده، تکرارها، کلمات جا افتاده و یا غلط های املایی در فایل مبدا پیدا کردید می توانید آنها را اصلاح کرده و به مشتری ارسال کنید تا تغییرات و اصلاحات شما را تایید کند. این نکته را هم در نظر بگیرید که خطاهای گرامری معمولا مربوط به فرهنگ نویسنده هستند و همیشه به خاطر بد نوشتن ایجاد نمی شوند. بسیاری از مشتریان از اینکه شما خطاهای آنها را استخراج کنید قدردان شما خواهند بود. چون با این کار به مشتری نشان می دهید که کیفیت کارشان برای شما اهمیت دارد.
