3 مفهوم اشتراک، تغییر و انتقال در ترجمه

در این موارد می توان با استفاده از سه مفهوم اشتراک، تغییر و انتقال به حل مسئله ی ترجمه پرداخت. این سه مفهوم عبارت است از:

• عناصری که در دو زبان مبدا و مقصد اشتراک دارند.

• عناصری که صورت تغییر یافته ی عناصری هستند متعلق به زبان مبدا.

• عناصری که صورت انتقال یافته ی عناصری هستند متعلق به زبان مبدا.

مفهوم اشتراک

مفهوم اشتراک به شباهت های بین دو زبان مبدا و مقصداز جهات لغوی و نحوی و معنایی اشاره می کند و دربردارنده ی عناصری از متن مبدا است که در روال ترجمه به عناصر نظیر خود در زبان مقصد ترجمه می شوند. ترجمه ی این عناصر عمدتا نوعی جایگزینی عناصر واژگانی، نحوی و معنایی با عناصر زبان مقصد است. بنابر این ممکن است، جملات متن اصلی و ترجمه ی آنها در یک سطح مثلا در سطح واژگان به هم شبیه باشند اما در سطح نحو یا در سطح معنا نه.

مفهوم تغییر

در طول تاریخ، تعریف های مختلفی در مورد ترجمه صورت گرفته است که در تمامی این تعاریف ترجمه را با تغییر همراه دانسته اند. تفاوت میان تعریف ها بستگی به حد و مرزی دارد که برای تغییر قائل شده اند، به عنوان مثال در ترجمه ی واژه به واژه تغییر به حداقل ممکن می رسد و در ترجمه ی آزاد یا خلاقانه تغییر بیان مرزی ندارد. شایان ذکر است؛ تغییر وقتی صورت می گیرد که کلمه یا ساختار متن مبدا نظیری در زبان مقصد ندارد و مترجم مجبور به انجام تغییر است. به بیانی دیگر، ترجمه باید از قوانین زبان مقصد پیروی کند و چون هر زبان قوانین دستوری خاصی دارد، در مواردی که دو زبان بر یکدیگر منطبق نیستند، مترجم ناچار به انجام تغییر است.

مفهوم انتقال

انتقال در مواردی انجام می گیرد که عنصری اعم از واژگانی، نحوی یا معنایی عینا از زبان مبدا به زبان مقصد منتقل می شود. از نظر لغوی، انتقال به معنای قرض کردن واژه است اما در سطح نحو و معنی، یعنی انتقال تعبیرات نویسنده یا ساختار های متن اصلی. انتقال به دو گونه است: انتقال منفی و انتقال مثبت. انتقال منفی وقتی صورت می گیرد که عناصر انتقال یافته در زبان مبدا نه تنها قابل قبول نیست بلکه خنده دار جلوه می کند. در مقابل انتقال مثبت وقتی صورت می گیرد که عناصر به عاریت گرفته شده باید چنان با عناصر خودی مخلوط شود که حاصل ترکیبی قابل قبول باشد.

لازم به ذکر است که در بعضی موارد انتقال، مخصوصا در ترجمه ی مترجمان حرفه ای و صاحب نام نیز دیده می شود که نوعی انتقال منفی وجود دارد. این انتقال منفی از سلطه ی متن اصلی بر مترجم به وجود می آید. متن اصلی عناصر خود را چنان بر مترجم تحمیل می کند که مترجم خود از این تاثیر آگاه نیست. بنابر این، حتی می توان در بهترین ترجمه های فارسی نیز کم و بیش تاثیر زبان اصلی را احساس کرد که این مورد به دست ویراستار کشف خواهد شد.

خدمات شبکه ی مترجمین اشراق

در نهایت، شبکه ی مترجمین اشراق بر آن است که با بهره گیری از حرفه‌ای ترین مترجمان با بهترین روش ها و تکنیک های ترجمه، متنی روان، شیوا و رسا به مخاطبین عزیز ارائه دهد.

موضوعات مرتبط:

3 تکنیک برای ترجمه روان متون

ترجمه و رایجترین اشتباهات در آن