راهبرد یا اِستراتِژی به معنی طرح نمودن برنامه یا برنامه هایی برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده است. در حوزه آموزش زبان راهبردها به دو دسته تقسیم میشوند : راهبردهای آموزشی و راهبردهای یادگیری.
راهبردهای آموزشی با هدف استفاده اساتید و معلمان تدوین و گردآوری شده اند. اساتید از این راهبردها کمک میگیرند تا هرچه بیشتر بازده زبان آموزان و سرعت یادگیری آنها را افزایش دهند.
راهبردهای یادگیری برای شناخت بیشتر اساتید از پروسه ذهنی و روند یادگیری زبان آموزان گردآوری شده اند. علاوه بر این، خود زبان آموزان نیز با اتکا به این راهبردها میتوانند ضعف های زبانی خود را به نقاط قوت بدل سازند.
در این مطلب سعی داریم تا تعدادی از بهترین راهبردها را جهت پیشرفت بیان شفاهی یا به قولی مهارت های گفتاری زبان آموزان ارائه دهیم.
در ادامه با 9 استراتژی پرکاربرد که توسط اساتید با تجربه استفاده میشوند، آشنا خواهید شد :
در آغاز ترم جدید، از زبان آموزان بخواهید تمام تلاش شان را برای بیان مقصود خود به زبان انگلیسی به کار بگیرند. حتی میتوانید قوانین منعطفی هم برای تشویق بیشتر آنها به صحبت به زبان انگلیسی وضع کنید. برای مثال هر کس که جمله ای به زبان مادری خود بیان کند، موظف است به عنوان جریمه چند جمله دیگر به زبان انگلیسی بیان کند.
همچنین شما میتوانید در ابتدای هر جلسه دقایقی را به پرسش و پاسخ از مسائل و زندگی روزمره اختصاص دهید. برای مثال از زبان آموزان سوالاتی نظیر :
“What did you eat for breakfast?”
“What the weather is like today?”
بپرسید و از آنها بخواهید به یکدیگر پاسخ دهند. بیان اتفاقات روتین به زبان انگلیسی میتواند به مرور به عادتی برای فراگیران تبدیل شود.
یکی دیگر از راه های تقویت مهارت گفتاری، خواندن کتب داستانی در کلاسهای زبان انگلیسی است. کلمات و عبارت جدید و کاربردی زیادی در متن داستان وجود دارد که باعث میشود دامنه لغات زبان آموز وسیعتر شود. از سوی دیگر روند داستان حس کنجکاوی زبان آموز را برمی انگیزد و او برای فهمیدن نتیجه داستان با دقت بیشتری گوش به کلاس درس میسپارد. همچنین شما میتوانید در انتها از زبان آموزان درباره جزئیات داستان سوال کنید تا آنها را وادار به پاسخگویی و صحبت به زبان انگلیسی کنید.
این روش یکی از روش های کاربردی و جذاب برای گروه سنی کودک و نوجوان است. برای مثال پس از خواندن داستان شنل قرمزی، یک از اعضای کلاس در نقش دخترک، دیگری در نقش مادربزرگ و آن دیگری در نقش گرگ بدجنس فرو میرود. مکالمات خوانده شده در طول داستان، مجددا توسط این بازیگران بیان میشود. این روش در تقویت روان صحبت کردن یا به اصطلاح در فلوئنسی شاگردان بسیار موثر است.
شعر و ترانه احساسات را برمی‌انگیزد و در یادگیری مهارت‌های زبان دوم نیز مؤثر است و باعث تقویت مهارت‌هایی مانند شناخت نواها، تراز آوایی، صدا، ریتم، تمایز زمان و ... میشود. موسیقی باعث میشود تا واژگان و عباراتی که زبان آموز قبلا آموخته، مکررا شنیده شده و یادآوری شود. از سوی دیگر تکرر در شنیدن واژگان بر بهتر شدن تلفظ آن واژگان نیز اثر میگذارد. استفاده از متن یا همان لیریک ترانه میتواند انگیزه زبان آموز را بیشتر کند. فراگیری که متن ترانه را می‌خواند، دامنه واژگان گسترده‌تری را در مقایسه با باقی فراگیران که فقط صحبت می‌کنند، به دست می‌آورد.
یکی دیگر از روش های تشویق زبان آموزان به صحبت به زبان انگلیسی، قرار دادن آنها در گروه های 2 الی 4 نفره است. در این گروه های کوچک، زبان آموزان بدون اینکه احساس شرم یا اضطرابِ ناشی از صحبت در مقابل جمع 10 نفره ی کلاس را متحمل شوند، میتوانند به راحتی ابراز نظر و تعامل داشته باشند.
مکالمات غیررسمی یا همان روزمره میتواند یکی از بهرین روش ها برای سنجش زبان آموزان باشد بدون اینکه احساس کنند در حال گذراندن یک آزمون جدی هستند. همچنین استفاده بیش از حد از لحن و گفتار کتابی باعث میشود تا زبان آموزان در محیط های واقعی نتوانند با اعتماد به نفس شروع به سخن گفتن به زبان انگلیسی کنند.
استفاده از بازی ها و فعالیت های سرگرم کننده میتواند بر انگیزه و میل به فعال بودن شاگردان در کلاس تاثیر بسزایی بگذارد. خصوصا در گروه های سنی پائینتر و برای کودکان هرچه کلاس جذاب تر باشد، علاقه مندی آنان نیز بیشتر شده و میل آنها به ترک هرچه زودتر کلاس کاهش میابد. با یک جستجوی ساده در گوگل فهرستی از بازی های پیشنهادی برای تقویت مکالمه در کلاس زبان انگلیسی را میتوانید مشاهده کنید. برای مثال بازی هایی نظیر 20 سوالی یا فلش کارت هایی که تصویر یک منظره یا جسم بر روی آن نقش بسته و شما با نشان دادن آن به زبان آموز از او میخواهید هر آنچه را که با دیدن آن تصویر در ذهن او تداعی شده برای شما به زبان انگلیسی بازگو کند، میتوانند فعالیت های جالبی باشند.
ابزارها و منابع آنلاین بیشماری وجود دارند که شما میتوانید از آنها برای افزایش کیفیت کلاس درسی استفاده کنید. همچنین امروزه امکاناتی وجود دارند که استفاده از آنها میتواند بر پویایی جو کلاس تاثیر زیادی بگذارد. برای مثال در گذشته از تخته سیاه یا وایت برد در کلاس های درسی استفاده میشد، در حالیکه استفاده از تخته سفید تعاملی که معمولاً به عنوان تخته‌های تعاملی (Interactive White Board) یا تخته‌های هوشمند نیز شناخته میشود، میتواند بسیار جذاب تر و مفیدتر باشد. به عنوان مثال شما میتوانید تصویری را از طریق این تخته پخش کنید و سپس توضیحات مربوطه را با ماژیک های مخصوص و چند رنگ بر روی تصویر بنویسید.
به طور کلی تدریس گرامر به دو روش deductive و inductive انجام میشود. در روش deductive ابتدا قواعد در قالب فرمول بیان شده و سپس زبان آموز قاعده را حفظ و تمرین های مربوطه را جواب می دهد. این روش به عنوان روش سنتی شناخته میشود و بهتر است که به کار گرفته نشود.
تدریس گرامر به روش inductive به زبان آموز فرصت کشف و استخراج قواعد گرامری را میدهد و باعث میشود تا به جای حفظ ساختار، زبان آموز عباراتی را به خاطر بسپارد و طبق آن عبارت بتواند عبارات دیگری بسازد.
در این بخش با تعدادی از استراتژی های مورد استفاده زبان آموزان موفق آشنا خواهیم شد :
هدف از یادگیری زبان خارجی، استفاده از آن در جهت تعامل با مردم دیگر کشورهاست. در این مسیر یافتن دوستانی که زبان مادری شان انگلیسی است میتواند بسیار مفید باشد. چراکه به هنگام صحبت با ایشان با لغات پرکاربرد زیادی آشنا میشوید. همچنین در صورتی که به هنگام صحبت، شما دچار خطای گرامری شوید، فرد نیتیو خطای شما را گوشزد و تصحیح میکند.
وقتی به زبان فارسی فکر میکنید و میخواهید همان افکار را به زبان انگلیسی بیان کنید، ممکن است مرتکب همان خطایی شوید که مترجمان هنگام ترجمه تحت اللفظی مرتکب میشوند. بنابراین سعی کنید به انگلیسی بیاندیشید و به راحتی اندیشه هایتان را بر زبانتان جاری کنید. در صورت رعایت این مورد، هم سرعت شما در جمله سازی افزایش میابد و هم جملات صحیح تری به لحاظ گرامری میسازید.
در صورتی که این استراتژی را به کار ببندید، به جای آن که یک کلمه فراگیرید، گروهی از کلمات مرتبط با آن کلمه را یاد میگیرید. برای مثال وقتی به کلمه "Available" برخورد میکنید، میدانید که این کلمه به عنوان صفت به کار برده میشود ؛ حال بهتر است حالت های دیگر این کلمه از قبیل قید (availably) یا اسم (availability) را نیز یاد گیرید تا بتوانید در هرجای جمله ای که میسازید در نقش های مختلف آن را به کار ببرید و جملات بیشتر و بهتری بسازید. در نتیجه مهارت گفتاری شما نیز بهتر خواهد شد.
هرچه بیشتر ضمایر موصولی یا همان relative subordinate clauses را بشناسید و به کار بگیرید، توانایی شما در ساخت جملاتی که به جمله سازی افراد نیتیو نزدیک تر است، بیشتر خواهد شد. برای مثال در صورتی که از ضمایر موصولی استفاده نکنید، خواهید گفت :
Mina lives in Manchester. Manchester is a historical city.
اما اگر ضمیر موصولی استفاده کنید، قادر خواهید بود تا این دو جمله را که نام شهر منچستر دوبار در آن تکرار شده در یک جمله بگوئید :
Mina lives in Manchester, which is a historical city.
در یادگیری زبان انگلیسی، کالوکیشن (Collocation) از جمله مباحثی است که زیاد شنیده میشود اما اهمیت چندانی به آن داده نمی‌شود. در زبان فارسی به آن "همایند" میگویند و به معنای کلماتی است که باهم می آیند.
کالوکیشن ها را نه کلمه به کلمه بلکه به عنوان یک واحد به خاطر بسپارید. همچنین به هنگام یادگیری یک واژه سعی کنید تا کالوکیشن های مرتبط با آن را نیز بیاموزید. برای مثال در برخورد با کلمه crazy، کالوکیشن Go crazy را نیز بیاموزید. این همایند ترکیبی از فعل go و صفت crazy است، که اگر کلمه به کلمه معنی شود به معنای دیوانه رفتن خواهد بود اما به معنای دیوانه (عصبانی) شدن میباشد.
به کمک یادداشت برداری شما میتوانید درک خود از مباحث مطرح شده در کلاس را بالا ببرید. همچنین یک منبع فهرست وار جهت مطالعه مجدد و مرور مطالب خواهید داشت. در نهایت یادداشت برداری هنگام تمرین Listening به شما کمک میکند تا برای بازگو کردن و صحبت پیرامون فایل شنیداری، آمادگی بیشتری داشته باشید و در صورت نیاز جهت به یاد آوردن تاپیک های مهم به یادداشت های خود رجوع کنید.
برای نت برداری موثر سعی کنید :
خوانا و مرتب بنویسید.
از نمادها و نشانه های بصری استفاده کنید.
بجای نوشتن جمله، از کلمات کلیدی استفاده کنید.
در نتیجه میتوان گفت که برای رسیدن به یک نتیجه ایده آل چه به عنوان استاد و چه به عنوان زبان آموز باید از راهبردهای مفید و کافی استفاده شود. حتی میتوان این راهبردها را با توجه به سطح کلاس یا ضعف های زبانی شاگردان به کار برد. برای مثال در کلاسی که شاگردان در خوانش متون دچار ضعف هستند بهتر است از راهبردهایی استفاده شود که بر بهبود این مهارت تمرکز دارند. شما تجربه استفاده از کدامیک از این استراتژی ها را داشته اید؟ کدامیک برایتان مفیدتر بوده است؟ به عنوان زبان آموز این مطلب را دنبال میکنید یا به عنوان استاد؟
شبکه مترجمین اشراق با ارائه خدمات ترجمه و ویراستاری با بهترین کیفیت در کنار دانش آموزان، دانشجویان، اساتید و دیگر پژوهشگران است. جهت بهره مندی از این خدمات میتوانید با کلیک بر روی لینک به صفحه مربوطه منتقل شوید. همچنین گفتنی است که این خدمات در شبکه مترجمین اشراق در زمینه های تخصصی و غیر تخصصی صورت میگیرد. همچنین جهت رضایت مشتریان سطوح مختلفی از خدمات ترجمه و ویراستاری ارائه میشود که به نسبت کیفیت تعرفه متفاوتی دارند. شما میتوانید بسته به اهمیت سفارش خود یکی از سطوح برنزی، نقره ای، طلایی و طلایی پلاس را انتخاب نمائید.
همچنین جهت ثبت سفارش در زمینه های تولید محتوا و گویندگی میتوانید از لینک های زیر کمک بگیرید :
