در ابتدای این مطلب لازم است به تعریف بازی و انواع آن از دیدگاه نظریه پرداز فرانسه زبان، ژان پیاژه (1980-1896) بپردازیم :
بر اساس نظریه پیاژه، بازی راهی است برای دسترسی به جهان بیرون و لمس آن به گونه ای که با وضع کنونی فرد مطابقت داشته باشد. او بازی ها را به 4 دسته تقسیم میکند که هر یک در مرحله سنی خاصی کشف میشود :
این نوع بازی که بیشتر در مرحله حسی-حرکتی شاهد آن هستیم، جنبه تفننی نداشته و بیشتر ناشی از تکامل شناخت کودک از بدن خود و مهارت های حرکتی خود است. برای مثال تلاش کودک برای راه رفتن روی یک خط باریک و تلاش برای حفظ تعادل در دسته بازی های مهارتی قرار میگیرد.
این نوع بازی ها نقطه اوج بازی های کودکانه است. کودک به سبب ناسازگاری و تعارضاتی که با محیط خارجی دارد، با استفاده از قوه تخیل خود محیط مورد نیاز خود را فراهم میکند. برای مثال چون در آپارتمان اسبی در دسترس نیست که او بتواند اسب سواری کند، با گذاشتن تکه چوبی میان پاهای خود و دویدن به این سو و آن سو در تخیلات خود اسب سواری میکند. این نوع بازی ها از سنین 2 تا 6 سالگی بین کودکان رایج است.
بازی هایی مانند انواع بازی های گروهی که کودک در صورت شرکت در چنین بازی هایی ملزم به رعایت یک سری قوانین از پیش تعریف شده است باعث میشود تا کودک از طریق این بازی ها مشارکت، همکاری، رعایت حقوق دیگران و قوانین اجتماعی را یاد گیرد. بازی های قاعده دار اکثرا در سنین 4 تا 7 سالگی در بین کودکان رایج بوده و با رشد اجتماعی کودک بر اهمیت آن افزوده می شود.
این نوع بازی ها نشانگر هوش سرشار کودک بوده و منجر به سازندگی واقعی میشود. ساخت گاراژ مقوایی، ساخت قلعه شنی در ساحل، بازی با لِگو و خمیربازی در این دسته قرار میگیرند. در طی چنین بازی هاست که کودک، نابغه درون خود را کشف میکند و با علاقه مندی هایش رو به رو میشود.
در این بخش به معرفی چند بازی جهت جذاب تر و اثربخش کردن یادگیری زبان دوم نزد کودکان خواهیم پرداخت :
این بازی میتواند برای گروه خردسالان بسیار جذاب و سرگرم کننده باشد. به این صورت که پس از نشان دادن یک رنگ، گفتن کلمه مربوط به آن به زبان انگلیسی و گفتن معنی آن به فارسی، از کودکان میخواهیم تا از بین اشیاء و اجسام کلاس هرآنچه را که به همان رنگ است نشان دهند و هربار تلفظ انگلیسی آن رنگ را تکرار میکنیم تا در ذهن کودکان ماندگار شود.
یکی از بازی هایی که تقریبا همه ما حداقل یک بار امتحان کرده ایم، بازی اسم فامیل است. شاید تعجب کنید ولی بله! با انجام این بازی به زبان انگلیسی میتوان دامنه لغات کودکان را وسیع تر کرد. همچنین تکرر در بازی باعث ماندگاری واژگان در حافظه طولانی مدت میشود. نحوه بازی به این صورت است که بازیکنان هرکدام قلم و کاغذی برداشته و طبق توافق بین خود، شروع به نوشتن تعدادی تیتر یا عنوان مختلف در ستون یا ردیف های مجزا میکنند. برای مثال :
سپس هر ردیف با کلماتی که با یک حرف مشخص از حروف الفبا شروع میشوند، پر میشود. در هر مرحله حرف آغازین کلمات توسط یکی از بازیگران انتخاب میشود. حالا که با این بازی آشنا هستیم، میتوانیم آن را در جهت یادگیری زبانهای مختلف از جمله زبان انگلیسی نیز به کار ببریم. در تصویر مقابل نمونه ای از این بازی به زبان انگلیسی را میتوانید ببینید. حرف آغازین کلمات در تصویر N میباشد.
یک بازی کلمه‌سازی است که در آن دو الی چهار بازیکن با قرار دادن حروف الفبا بر روی یک صفحه بازی، مثل حرف‌های یک جدولِ کلماتِ متقاطع، کلمه های معنی‌دار درست کنند. این بازی در ابعاد مختلفی به بازار ارائه شده است ؛ برای مثال نسخه کوچکتر آن که قابل حمل در کیف است، از جنس مقوایی ساخته شده است. سایزهای بزرگ این بازی نیز با هدف افزایش فعالیت های فیزیکی کودکان و به وجد آوردن آنها، جهت استفاده در فضای باز، مدارس و مهدکودک ها قابل تهیه است. سایزهای بزرگتر در انواع جنس های سُفره ای، پلاستیکی و چوبی موجود میباشد. این بازی در تقویت املاء و گسترش دامنه لغات زبان آموزان موثر است.
داربازی یا هنگمن، نوعی بازی دو نفره با کاغذ و قلم است که برای آموزش زبان نیز کاربرد دارد. یکی از بازیکنان کلمه ای را در نظر میگیرد و دیگری باید آن کلمه را حدس بزند. با هر حدس اشتباه، بازیکن اول یکی از اعضای آدمک آویزان را رسم میکند. بازیکن دوم تا زمانی فرصت حدس زدن خواهد داشت که یا کلمه صحیح را بیابد و یا آدمک به طور کامل رسم شود (به دار آویخته شود) و بازی را ببازد.
این بازی حاوی جدولی از حروف در ستون های عمودی و ردیف های افقی است که با نگاه کردن به تصاویر داده شده در اطراف جدول باید کلمه مورد نظر را حدس زده و از میان حروف، حروف مربوط به آن کلمه را که در یک ردیف به صورت افقی یا عمودی در کنار هم قرار گرفته اند مشخص کنید. در برخی موارد حرف های یک کلمه میتوانند بصورت ضربدری نیز در داخل جدول جای گرفته باشند.
20 سوالی یک بازی شفاهی، دو یا چند نفره است که به پاسخ دهنده اجازه میدهد تا با پرسیدن 20 سوال به کلمه نوشته شده روی کارت دیگر بازیکنان پی ببرد. این سوالات فقط با "بله" یا "خیر" پاسخ داده میشوند. همچنین سوال های ابتدائی کلی تر بوده و رفته رفته سوالات جزئی تر میشوند.
بخشی از یک نمونه از این بازی که برای مثال به زبان انگلیسی اجرا میشود :
?Q: Can I put it in my pocket
.A: Yes
?Q: Can I eat it
.A: Yes
?Q: Is it a chocolate
.A: No
?Q: Is it a bonbon
.A: Yes
در این بازی، بازیکنان به شکل دایره ای دور هم جمع میشوند. یکی از آنها داستانی را شروع میکند، برای مثال : «یک روز گرم تابستانی بود که ...». بازیکن کناری داستان را ادامه داده و هرکس جمله ای به آن اضافه میکند. این روند تا جایی ادامه میابد که یک بازیکن جمله ای در تناقض با جملات قبلی بگوید و یا روند داستان را فراموش کند و نتواند آن را ادامه دهد. در این صورت این بازیکن از بازی حذف میشود و بازی توسط دیگر بازیکنان ادامه میابد. در نهایت برنده بازی کسی خواهد بود که توجه و تمرکز بیشتری نسبت به روند داستان داشته است. این بازی میتواند برای تقویت مهارت شنیداری، مهارت بیان و در نهایت برای تقویت حافظه زبان آموزان مفید واقع شود.
همانطور که در زبان فارسی برای شروع داستان و حکایت از عبارات خاصی از جمله «یکی بود، یکی نبود...»، «روزی روزگاری ...»، «سالها پیش ...» و ... استفاده میشود، در زبان انگلیسی نیز از چنین عباراتی برای برانگیختن کنجکاوی خواننده و یا جذاب تر کردن داستان استفاده میشود. بنابراین استفاده از این بازی به آشنائی زبان آموزان با این عبارات نیز کمک میکند. برای مثال داستان سیندرلا با چنین جمله ای آغاز میشود :
“.Once upon a time, there was a rich man who lived happily for a long time with his wife”
در این بازی گروهی، از یکی از بازیکنان خواسته میشود تا رو به دیگر بازیکنان و پشت به تخته سیاه روی یک صندلی بنشیند. یک کلمه با توافق تمام اعضا یا به پیشنهاد یکی از آنها، روی تخته سیاه نوشته میشود. سپس از بازیکن انتخابی خواسته میشود تا با توجه به اطلاعاتی که دوستانش از این کلمه به او میدهند آن کلمه را حدس بزند. میتوان در این بازی برای حدس های نادرست تعداد محدودی معین کرد تا نوبت به بازیکنان دیگر هم برسد و مدام با کلمات جدیدی بازی کنند.
نحوه بازی به این صورت است که باید کلاس را به دو گروه تقسیم کرده و گروه ها را در دو طرف کلاس مقابل یکدیگر نشاند. از هر گروه، یک بازیکن انتخاب شده و رو به هم گروهی های خود و پشت به گروه دیگر مینشیند. سپس کلمه ای را روی برگه نوشته و به اعضای هر دو گروه نشان میدهیم به طوری که دو بازیکنی که در وسط کلاس نشسته اند آن را نبینند. هر دو گروه 20 ثانیه فرصت دارند تا کلمه ی نوشته شده روی کاغذ را برای هم گروهی خود که مقابل آن ها نشسته است تفهیم کنند. به زبان آوردن خود کلمه غیرمجاز است و زبان آموزان میتوانند فقط توضیحاتی پیرامون آن کلمه بدهند و یا از مترادف های آن استفاده کنند. هر کدام از دو بازیکنِ وسط کلاس زودتر بتواند کلمه را حدس بزند، امتیاز را از آن گروه خود میکند. این بازی در شناخت کلمات مترادف، متضاد و کلمات هم گروه (به لحاظ معنایی) تاثیر به سزایی دارد.
یکی از بازی‌های محبوب و پرمخاطب در سطح جهان بازی پانتومیم است. در بازی پانتومیم به دو تیم نیاز داریم. یک نفر از هر گروه را انتخاب کرده تا کلمه یا فعالیتی را با ایما و اشاره برای سایر هم تیمی هایش بازی کند بطوریکه آن ها بتوانند کلمه یا عبارت را حدس بزنند. بازیکن نباید صحبت کند و باید با استفاده از میمیک و ژست ها و اشارات بدنی مفهوم را به دیگران برساند. اگر این بازی در کلاس آموزش زبان انگلیسی و به زبان انگلیسی اجرا شود، میتواند در پیشرفت مهارت بیان و آشنائی با کلمات جدید در حوزه های مختلف تاثیر زیادی بگذارد.
تمام بازی های گفته شده در پیشرفت مهارت های مختلف زبانی موثرند و استفاده از آنها در کلاس های زبان انگلیسی بی ثمر نخواهد بود. همچنین در عصر تکنولوژی جایی برای کلاس های سنتی و یکنواخت باقی نمانده است. این نوع کلاس ها به زودی جذابیت خود را از دست میدهند. بنابراین استفاده از انواع امکانات و فعالیت هایی که بتواند در سرگرم کردن زبان آموزان، خصوصا برای گروه های سنی کودک و نوجوان موثر باشد، وظیفه هر معلمی است.
شبکه مترجمین اشراق سالهاست که در زمینه ترجمه زبان های خارجی و ویراستاری تخصصی خدمات مختلفی به قشر دانشگاهی و پژوهشگر ارائه میدهد. با استفاده از لینک های زیر میتوانید به صفحه ثبت سفارش منتقل شوید :
در شبکه مترجمین اشراق، خدمات تولید محتوای تخصصی نیز ارائه میشود که میتواند برای صاحبان کسب و کارهای مختلف، برای دارندگان سایت های علمی و اطلاعاتی، خدماتی و پزشکی کاربرد داشته باشد. لذا مشتریان عزیز میتوانند به راحتی و با استفاده از لینک زیر محتوای درخواستی خود را سفارش داده و در کوتاه ترین زمان و بهترین کیفیت دریافت نمایند.
همچنین خدمات گویندگی میتواند برای استفاده فروشگاه های مختلف، شبکه های خبری و دارندگان کسب و کارهای آنلاین و یا صفحات اینستاگرامی بسیار کارآمد باشد. جهت سفارش خدمات گویندگی از لینک زیر اقدام نمائید.
