داوری مقالات یک فرآیند حیاتی در انتشار مقالات علمی است. در این فرآیند، مقالات ارسالشده به یک مجله علمی-تخصصی توسط یک گروه از متخصصان موضوعی یا داوران ارزیابی میشوند تا اطمینان حاصل شود که مقاله مطابق با استانداردهای علمی و کیفی موردقبول است.
اصطلاح "هیئت ژوری" معمولاً در حقوق و قضایا حقوقی استفاده میشود و به یک گروه از افراد اشاره دارد که وظیفه داوری در یک پرونده حقوقی یا کیفری را بر عهدهدارند و تصمیمات قطعی را درباره مواردی مانند گناهکاری یا جبران خسارت میگیرند.
اگرچه در بعضی موارد از عبارت "هیئت ژوری" برای اشاره به گروهی از داوران مقاله استفاده میشود، اما عموماً اصطلاح "داور مقاله" بیشتر در این زمینه استفاده میشود. داوران مقاله نیز همانند هیئت ژوری در حقوق، یک گروه از افراد هستند که وظیفه ارزیابی و بررسی مقالات علمی را دارند. آنها نقش مهمی در تصمیمگیری درباره قبول یا رد مقاله، ارائه نظرات و پیشنهادات به نویسندهها و سردبیران مجله دارند. داوران معمولاً توسط سردبیران مجلات علمی انتخاب میشوند و وظیفه آنها ارزیابی مقالهها بر اساس استانداردهای علمی و کیفی مجله است. داوران میتوانند شامل افراد زیر باشند:
افرادی که تحصیلات دانشگاهی در زمینه موضوعی و تخصصی مقاله دارند و تحقیقات و پژوهشهای خود را در آن زمینه انجام دادهاند.
افرادی که بهعنوان اساتید و استادان در دانشگاهها فعالیت میکنند و تجربه تدریس و تحقیقات در زمینههای مختلف دارند.
افرادی که در صنایع مرتبط با موضوعات مقاله فعالیت میکنند و تجربه کاری و تخصصی در آن زمینه دارند نیز میتوانند بهعنوان داور انتخاب شوند.
دانشجویانی که در حال تحصیل در زمینه موضوع مقاله هستند و دارای دانش و تجربه لازم در آن زمینه هستند.
داوران میتوانند افرادی با تخصصها و حرفههای مختلفی باشند که دانش و تجربه کافی در زمینه مرتبط با مقاله را داشته باشند.
در کل، داوران مقالات باید دارای تخصص و تجربه کافی در زمینه موضوعی مقاله باشند تا بتوانند بهدرستی محتوا و کیفیت علمی آن را ارزیابی کنند.
داوری مقالات میتواند در ابعاد گستردهای صورت گیرد. بهطورکلی، داوری مقالات در تمام حوزههای تخصصی، بهعنوان یک فرآیند کیفیتی شامل بررسیهای زیر میشود:
داوران مقاله را از نظر محتوای علمی و تخصصی بررسی میکنند تا اطمینان حاصل شود که مطالب مقاله دارای ارزش علمی و ارتباط با پژوهشهای قبلی است.
داوران مقاله را از نظر روشهای استفادهشده در تحقیق بررسی میکنند تا اطمینان حاصل شود که تحقیق مورد بررسی بهدرستی طراحی و اجرا شده است.
داوران بررسی میکنند که مقاله آیا دارای ساختار مناسب و قالب استاندارد مجله است یا خیر. این شامل قسمتبندی، مراجع و سبک نگارش مقاله میشود.
اگر مقاله ترجمهای از یک زبان به زبان دیگر باشد، داوران کیفیت ترجمه و سلامت زبانی مقاله را نیز بررسی میکنند. در ادامه مفصلتر به این مورد خواهیم پرداخت.
پس از ارزیابی مقاله توسط داوران، نتیجه این ارزیابی به نویسندهها اعلام میشود. درصورتیکه مقاله پذیرفته شود، معمولاً بهمنظور بهبودات و اصلاحات نهایی، نویسندهها به توصیههای داوران پاسخ میدهند. این فرآیند اغلب بهبود کیفیت مقاله و رسیدن به یک نسخه نهایی مناسبتر کمک میکند.
در داوری مقالات، داوران ممکن است به علت موارد مختلفی ایراداتی را متوجه شوند که میتوانند باعث رد مقاله یا نیاز به اصلاحات و بهبودات شوند؛ بنابراین، داوری مقالات علمی برای حفظ کیفیت و اعتبار علمی آنها ضروری است. این فرآیند از طریق ارزیابی مستقل و نقادانه مقالات توسط یک گروه از متخصصان و پژوهشگران متخصص در همان حوزه انجام میشود. در زیر تعدادی از دلایل ضرورت داوری مقالات علمی آورده شده است:
مقالاتی که نوآوری کافی نداشته باشند یا اهمیت علمی برای حوزه مربوطه را نداشته باشند، ممکن است توسط داوران ایراد گرفته شوند.
اگر روششناسی استفادهشده در تحقیق، طراحی ناقصی داشته باشد یا بهطورکلی قابلیت اعتماد و صحت را نداشته باشد، داوران ممکن است ایراداتی را متوجه شوند.
به مقالاتی که از نظر مرتبط بودن بخشها، ارائه مواد و ارجاع به منابع و مراجع، با معیارهای مجله علمی مطابقت نداشته باشند، ممکن است ایراد گرفته شود.
اگر مقاله دارای اشکالات جدی در استفاده از زبان و یا ترجمه ناصحیح از زبان اصلی به زبان مقاله است، ممکن است به آن ایراد گرفته شود.
استفاده از منابع نامناسب یا عدم ارجاع به منابع و مراجع مناسب در مقاله میتواند به ایراد گرفته شدن مقاله منجر شود.
اگر مقاله دارای اشکالات جدی در نگارش، اصلاحات لازم یا ابهامات بیشازحد باشد، داوران ممکن است به آن ایراد بگیرند.
همانطور که گفته شد، دلایل ایراد گرفتن به مقاله میتواند بسیار متنوع باشد و به عوامل مختلفی مرتبط باکیفیت، اصالت و قابلیت انتشار مقاله بستگی داشته باشد. اما در این بخش صرفاً به ایرادات مربوط به ترجمه رایج در ترجمه مقالات علمی خواهیم پرداخت:
در ترجمه مقالات علمی بسیار مهم است که معنای دقیق و اصلی متن اصلی حفظ شود. ترجمههایی که از معنی اصلی منحرف شوند یا مفاهیم اشتباهی انتقال دهند، ممکن است در داوری مقالات موردانتقاد قرار بگیرند.
ترجمه باید به ساختار زبان مقصد منطبق باشد. این شامل ساختار جملات، استفاده از واژگان مناسب و قواعد گرامری است. ترجمههایی که ساختار نامناسبی دارند میتوانند به عدم درک متن منجر شوند.
انتخاب واژگان مناسب و دقیق برای ترجمه مفاهیم فنی و علمی بسیار اهمیت دارد. استفاده از واژگان نادرست ممکن است باعث ایجاد ابهامات یا عدم درک صحیح متن توسط مخاطب شود.
برخی مقالات علمی از اصطلاحات خاص و فنی استفاده میکنند که معمولاً نیاز به ترجمه خاص و دقیق دارند. استفاده از اصطلاحات نادرست یا مفاهیم را نادرست توصیف کردن ممکن است منجر به عدم درک متن شود.
در ترجمه مقالات علمی، مهم است که منابع و مراجع بهدرستی ارجاع داده شوند. اگر مترجم منابع را بهدرستی مشخص نکند یا اشتباهاً اطلاعات را از منابع معتبر بردارد، این میتواند به عدم اعتماد به ترجمه منجر شود.
ترجمههایی که فقط از طریق بازگردانی کلمه به کلمه انجام شود، میتواند به درک درست متن لطمه بزند. ترجمههایی که معانی و اصطلاحات را تعبیر نمیکنند و فقط واژگان را ترجمه میکنند، ممکن است به ابهام در مفهوم متن منجر شوند.
توجه به این نکات و توجه بهدقت در ترجمه میتواند کیفیت ترجمه مقالات علمی را بهبود بخشد و برای داوران و خوانندگان قابلفهمتر کند.
شبکه مترجمین اشراق، بهواسطهی همکاری با مترجمان باتجربه و کار بلد، میتواند شما را در زمینه ترجمه مقاله جهت ارسال به هیئت داوران مجله، یاری کند. ترجمه تخصصی مقاله، با بهترین کیفیت و توسط مترجمان متخصص در حوزه موضوعی متن شما، در کوتاهترین زمان و با هزینه منصفانه قابل انجام است. جهت ثبت سفارش ترجمه مقالات خود میتوانید با کلیک بر روی لینک زیر سفارش خود را ثبت نمایید:
پس از انجام ترجمه بهتر است که متن توسط یک ویراستار مسلط به هر دو زبان مبدأ و مقصد بررسی و در صورت نیاز از لحاظ صوری-زبانی ویرایش شود تا پیش از ارسال مقاله برای ژورنال، اطمینان حاصل شود که خطایی در متن وجود ندارد. در صورت ویرایش تخصصی، محتوا نیز بررسی خواهد شد. جهت ثبت انواع سفارش ویراستاری نیز میتوانید با استفاده از لینک زیر به صفحه مربوطه منتقل شوید:
یکی دیگر از موارد مهم تأثیرگذار بر نتیجهی داوری که در مطالب دیگر مفصل به آن پرداختهشده است، فرمت بندی مقاله است. درصورتیکه مقاله شما به فرمت مجله موردنظر تنظیمنشده باشد، کارشناس مربوطه پیش از ارسال آن به داوران، آن را رد میکند. حتی اگر خوششانس باشید و کارشناس این کار را نکند، مقاله شما در نهایت توسط داوران رد خواهد شد. بنابراین سعی کنید مقاله خود را دقیقاً به فرمت ژورنال موردنظر تنظیم کنید. اگر انجام این کار برایتان سخت و دشوار است یا زمان کافی برای انجام آن را ندارید میتوانید از کارشناسان شبکه مترجمین اشراق در این راستا کمک بگیرید تا مقاله شما را در زمانی کوتاه و در هر سطح کیفی که میخواهید فرمت بندی کنند:
