تکنیک به معنای روش‌ها و رویکردهای خاصی است که برای دستیابی به هدفی خاص در یک زمینه یا فعالیت مشخص استفاده میشود. تکنیک‌ها معمولاً بر اساس تجربه‌ها، دانش و قوانین موجود در زمینه مورد نظر توسعه می‌یابند و به منظور بهینه سازی و ارتقای عملکرد، کارایی و دقّت در انجام وظایف مورد استفاده قرار می‌گیرند. تکنیک ترجمه شامل مجموعه ای از راهکارهاست که با هدف بهبود نتیجه ترجمه به کار گرفته میشوند.
طی فرآیند پیچیده ترجمه، مترجم باید با استفاده از تکنیک‌های مختلف، از جمله مهارت‌های زبانی، دانش موضوعی و ادبیاتی، توانایی تفسیر و بازسازی اطلاعات را داشته باشد. در ادامه، به برخی از اصلی‌ترین تکنیک‌های ترجمه اشاره می‌کنیم:
وام گیری واژگان یک پدیده طبیعی در تاریخ زبان‌ها است و منجر به توسعه و تغییر آنها میشود. این پدیده نشان از تعامل و تأثیرات فرهنگی بین زبان‌ها و اجتماعات دارد و به تنوع و غنای زبانی کمک می‌کند. وام گیری انواع مختلفی دارد که در ادامه با آن آشنا خواهید شد:
وامگیری، یکی از تکنیک های ترجمه است که در آن واژهای که در متن زبان اصلی استفاده شده است، عیناً در نسخه ترجمه شده مورد استفاده قرار می گیرد. لغاتی که به این شکل از آن ها استفاده می شود، معمولاً به صورت ایتالیک یا کج نوشته میشوند. از بارزترین کاربردهای این تکنیک زمانی است که کلمه ی مورد نظر معادلی در زبان مقصد نداشته باشد. برای مثال واژه “Car wash” بدون تغییر و به همین شکل وارد زبان فارسی شده است.
در این تکنیک هر جزئی از اجزای کلمات مرکب به واژه ای در زبان مقصد ترجمه می شود. برای مثال واژه “Freeway” که ترکیبی از دو واژه Free و Way است، در زبان فارسی دقیقاً هر دو جزء آن به صورت تحت اللفظی ترجمه شده است و معادل این واژه در زبان فارسی "آزادراه" می باشد.
قرض گرفتن واژگان یک تکنیک رایج در ترجمه است. در این روش واژه ای که در زبان مقصد معادلی ندارد، عیناً استفاده می شود؛ منتهی این واژه می تواند با پیشوند، پسوند و دیگر عناصر زبان مقصد درآمیزد. برای مثال واژه "بانکدار" که بخش اول آن از زبان انگلیسی معادل “Bank” وارد فارسی شده و با پسوند "دار"، بن مضارع از مصدر "داشتن"، در زبان فارسی ترکیب شده است و به معنای کارمند بانک می باشد.
تکنیک انطباق در ترجمه، به معنای جایگزینی فرهنگی یا معادل سازی فرهنگی می باشد. در این روش سعی میشود عبارات یا جملاتی که در متن مبدأ از آنها استفاده شده، با عبارات و جملاتی در زبان ترجمه شده جایگزین شود؛ با این هدف که بهتر بتوانند معنا و مفهوم مورد نظر نویسنده را منتقل کنند. استفاده از این تکنیک سبب میشود که خواننده ی متنِ ترجمه شده، ارتباط بهتری با مفهوم متن برقرار کند. به این تکنیک، تکنیک تفسیر نیز می گویند؛ به این معنا که در آن راجع به یک عبارت در زبان مقصد توضیح بیشتری داده می شود تا خوانندهای که متن ترجمه شده را در دست دارد، کاملاً متوجه منظور آن عبارت در زبان مبدأ شود. حتماً در کتب ترجمه شده به پاورقی های طولانی برخورده اید که سعی دارند یک واژه را به لحاظ فرهنگی در زبان مقصد به طور مفصل توضیح دهند. این تکنیک معمولاً در ترجمه متون تخصصی و علمی کاربردی ندارد و بیشتر در ترجمه آثار ادبی و فرهنگی از آن استفاده می شود.
ترجمه واژه به واژه متن ممکن است برخی اوقات خواننده را به اشتباه بیاندازد. بنابراین مترجم ممکن است از واژگانی استفاده کند که در متن اصلی وجود ندارند. در این صورت، مترجم میتواند واژگانی را برگزیند که علاوه بر اینکه مفهوم مشابهی را منتقل می کنند، از کج فهمی خواننده نیز پیشگیری می کنند.
این تکنیک شامل جا به جایی اجزای جمله از لحاظ گرامری است، به طوری که این جا به جایی تفاوت معنایی در متن ایجاد نکند. این تکنیک با هدف افزایش خوانایی متن و سلیس تر شدن آن استفاده میشود و ممکن است سبب جابه جایی فاعل، فعل و صفت در زبان مقصد شود، اما تغییری در مفهوم عبارت نباید پدید آید. برای مثال در جمله :
‘?Did you hear the sound’
ترجمه ی فارسی میتواند به صورت جمله زیر باشد:
"صدا را شنیدی؟"
همانطور که میبینید، در جمله انگلیسی زبان، مفعول در انتهای جمله قرار دارد اما در ترجمه فارسی آن مفعول در ابتدای جمله قرار گرفته است. البته همانطور که پیشتر گفتیم، این جا به جایی تغییری در مفهوم جمله پدید نیاورده است و فقط جمله را برای خواننده فارسی زبان روانتر کرده است.
این تکنیک در واقع عبارتی متفاوت ولی به لحاظ معنایی هم سو و معادلِ متن مرجع است که جهت انتقال مفهوم اصلی متن به خواننده استفاده میشود. با استفاده از این تکنیک شعارهای تبلیغاتی، کلمات مَجاز و ضرب‌المثل‌های زبان مبدأ در زبان مقصد معادل یابی میشوند و میتوان گفت با این روش خواننده عبارات پیچیده یا انتزاعی زبان مبدأ را بهتر درک می کند.
معادل‌یابی در ترجمه یک فرآیند پیچیده است و بسته به متن و شرایط مختلف، ممکن است نیاز به تصمیم‌گیری‌های خلاقانه و تفکر نوآورانه داشته باشد. معادل‌یابی صحیح در ترجمه به منظور حفظ معنا، انتقال صحیح اطلاعات و ایجاد فهم قابل قبول در زبان مقصد بسیار مهم است.
هنگام استفاده از این تکنیک، مترجم انتخاب می‌کند که هر کلمه‌ای را که در متن اصلی به کار رفته و در زبان هدف، حشو در نظر گرفته میشود، حذف کند. حشو شامل آوردن حرف، کلمه یا عبارت نابه جایی است که زاید بر معناست و گاه باعث فساد و انحراف معنا نیز میشود.
زمانی از این تکنیک استفاده می شود که نمیتوان منظور متن مبدأ را در قالب جملات، کلمات و ساختار خود آن به متن مقصد منتقل کرد. هدف از بازآفرینی این است که بهتر بتوان مقصود نویسنده را بیان کرد. به این نوع ترجمه، ترجمه ی آزاد هم می گویند؛ زیرا در آن مترجم اختیارات بیشتری در بازگردانی متن به زبان مقصد دارد. البته در نظر داشته باشید که ترجمه آزاد ممکن است مشکلاتی مانند ابهام در درک مفهوم متن، بی توجهی به جزئیات و تفاوت‌های زبانی و فرهنگی و نادیده گرفتن ساختار و زیبایی متن داشته باشد. بنابراین، استفاده از ترجمه آزاد بسته به نوع متن و هدف ترجمه باید با دقت و توجه به موارد فوق انجام شود.
در مجموع، سعی بر آن بود بهترین تکنیک ها برای تسهیل فرآیند ترجمه معرفی شوند، اما آنچه اهمیت دارد، هنر مترجم در استفاده از تکنیک‌های مختلف ترجمه در شرایط و موقعیت‌های خاص است و این ذکاوت و هوش در به کار بستن این تکنیک‌هاست که باعث می شود ترجمه‌های مختلف از یک متن واحد متمایز شوند. زیرا بیشتر این تکنیک ها توسط مترجم انسانی استفاده میشوند و در ترجمه ماشینی امکان به کارگیری این روش ها بسیار کم است.
استفاده از تکنیک‌های ترجمه در فرآیند ترجمه متن به مزایای بسیاری منجر میشود. از جمله:
استفاده از تکنیک های ترجمه باعث می شود تا مترجم با دقت کافی فرآیند ترجمه را پشت سر بگذارد و متن از لحاظ صحت و وفاداری در ترجمه قابل اتکا باشد.
استفاده از تکنیک‌های ترجمه باعث می شود تا فرآیند ترجمه با سرعت بیشتری پیش رود و مترجم به طور هوشمندانه و بهینه معنا را انتقال دهد، از تلاش‌های بی‌مورد جلوگیری کند و بهره‌وری بیشتری در زمان خود داشته باشد.
تکنیک‌های ترجمه به مترجم اختیارعمل بیشتری در انتخاب روش‌ها و استراتژی‌های ترجمه می‌دهند. با استفاده از این تکنیک‌ها، مترجم میتواند بهترین روش متناسب با ویژگی‌های متن مبدأ و زبان مقصد را انتخاب کند و ترجمه را بر اساس ضرورت‌ها و متناسب با شرایط خاص تطبیق دهد.
با استفاده از تکنیک‌های ترجمه، مترجم میتواند معنای اصلی و مفهومی را که نویسنده در متن مبدأ منتقل کرده است، در ترجمه به زبان مقصد حفظ کرده و از ایجاد ابهام و تغییرات غیرضروری نیز جلوگیری کند.
تمام تکنیک‌های ترجمه، خصوصا معادل یابی، به مترجم کمک می‌کنند تا ساختار جملات و فرهنگ زبان مقصد را در ترجمه حفظ کند.
بنابراین، این مزایا باعث میشود مترجم بتواند یک ترجمه کیفی و معنادار را به زبان مقصد ارائه دهد و نیازهای مخاطبان زبان مقصد را برآورده کند.
در نهایت میتوان گفت شبکه مترجمین اشراق بر آن است که با به کار گیری زبده ترین و ماهرترین مترجمان، متون ترجمه شده ی روان، با کیفیت و قابل اعتمادی را به مخاطبان عزیز ارائه دهد. جهت ثبت سفارش ترجمه، بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
جهت ثبت سفارش ویرایش، بازخوانی، ویراستاری نیتیو و تنظیم مقاله طبق فرمت مجله از لینک های زیر استفاده نمائید.
امروزه، محتوای صوتی در تمام بسترها و در زمینه های مختلفی مانند تبلیغات، آموزش و ... کاربرد دارد. محتوای صوتی به دلیل قابلیت استفاده در هر زمان و مکان، قدرت تاثیرگذاری بالا به دلیل وجود عناصر صوتی و گستردگی استفاده در انواع رسانه‌ها و پلتفرم‌ها طرفداران زیادی دارد. شبکه مترجمین اشراق در کنار خدمات گفته شده، سفارش تولید محتوای صوتی (گویندگی) نیز میپذیرد. جهت ثبت سفارشات خود در این زمینه از طریق لینک زیر اقدام کنید.
