نحوه انجام ترجمه شعر

شعر چیست؟

شعر کلامی است تخیلی، که با وزن و موسیقی متناسب بیان می‌شود، به عبارت دیگر می‌توان گفت شعر حادثه‌ای است که در زبان روی می‌دهد. در حقیقت، گوینده شعر با شعر خود، عملی در زبان انجام می دهد، که خواننده میان زبان شعری او و زبان روزمره تمایزی احساس می کند.

ترجمه شعر

انجام ترجمه تخصصی شعر کار کاملا حرفه‌ای و تخصصی است که مترجم باید طبع کاملا هنرمندانه‌ای برای ترجمه آن داشته باشد. البته انجام ترجمه شعر، توسط مترجمان متخصص و ماهر در حوزه ترجمه تخصصی متون ادبی انجام می‌پذیرد. اشعار در برخی از موارد به طور کامل قابل ترجمه هستند و در برخی موارد باید شعر را به صورت کلمه به کلمه در زبان مقصد ترجمه کرد. اما گاهی اوقات اشعاری وجود دارند که ترجمه دقیق آن‌ها امکان‌پذیر نیست. در این صورت ناچار هستیم، شعر مورد نظر را در هنگام ترجمه بازسازی کنیم که این باسازی نباید ساختار و بدنه اصلی شعر را تغییر دهد. همان‌طور که می‌دانید سبک هر شاعری با دیگر شاعران متفاوت است به همین علت مترجم شعر باید به سبک‌های نوشتاری شاعران مختلف آشنایی داشته باشد و با حفظ امانت به انجام ترجمه بپردازد. در ترجمه شعر نکاتی مانند آرایه‌ها، وزن‌ها و دیگر بخش‌های ضروری شعر باید حفظ شود. مترجمانی که ترجمه شعر را انجام می‌دهند، باید مهارت لازم و کافی را داشته باشند تا بتوانند ذوق و قریحه شاعر را در متن ترجمه بیاورند.

ویژگی مترجم ادبی

مدرک زبان‌های مدرن برای کسی که می‌خواهد مترجم ادبی باشد، مفید خواهد بود، به‌ویژه اگر کلاس‌های ترجمه در این دوره گنجانده شود. همچنین اگر مترجم، مدارک تحصیلی دیگری به‌غیراز دیپلم داشته باشد، نیز مفید خواهد بود. کسی که به این نوع کار ترجمه علاقه‌مند است، باید دارای برخی ویژگی‌های خاصی، مانند شناخت عمیق زبان مبدأ، ادبیات و فرهنگ منطقه‌ای آن و دانش بیش‌ازحد متوسط، ​​از موضوعی که در آن اثر ادبی بحث می‌شود. خلاقیت و مهارت در زبان مقصد، یک امر ضروری است که بومی بودن بسیار کمک خواهد کرد. همچنین مترجم باید بتواند به‌سرعت از یک سبك نوشتاری به سبك دیگر منتقل شود و مفهوم اثر اصلی را منتقل كند.

مترجم در ترجمه شعر باید به موارد زیر توجه کند

در ادامه مطلب در مورد نکاتی صحبت شده است که در ترجمه شعر مهم و ضروری می باشد. این نکات عبارتند از:

1. قالب‌های شعری

به شکل ظاهری شعر، قالب های شعری گفته می‌شود. این قالب‌ها عبارتند از: قصیده، مثنوی، رباعی، غزل، ترجیع‌بند، ترکیب‌بند، مستزاد و مسمط. توجه به قالب‌های مختلف شعر، به مترجم کمک می‌کند تا به راحتی بتواند متن را ترجمه کند، چون دانستن نوع و قالب شعر قدم اول برای مترجم می باشد.

2. توجه به وزن اشعار

وزن شعر سبب ایجاد نظم و هماهنگی در طول مصراع‌ها و چیدمان هجاهای هر مصراع می‌شود. شاعر زیباترین اوزان را برای بیان شعر خود استفاده می‌کند. برای یک مترجم لازم و ضروری است که از اوزان شعر فارسی به صورت کامل مطلع باشد و ذوق و قریحهٔ شاعری را دارا باشد تا بتواند با عشق و علاقه به ترجمه شعر بپردازد.

ترجمه شعر جز ترجمه تخصصی متون به حساب می‌آید و ترجمه ای است که توسط افراد متخصص(مترجم) باید انجام شود. بنابراین، تنها با دانش زبانی و یا فارغ التحصیل زبان بودن نمی توان متن تخصصی ترجمه کرد. هر متنی که تخصصی است، حتما باید توسط مترجم متخصص که آشنایی کامل به اصطلاحات و واژه های رایج آن رشته مورد نظر دارد، انجام شود. لذا مترجم متون عمومی قادر نخواهد بود ترجمه خوبی را ارائه کند. همچنین به خاطر پیچیده بودن زبان شعری، به مترجمی نیاز است که مترجم متون تخصصی شعر و سایر متون ادبی باشد و بتواند بر زبان مبدأ و زبان مقصد تسلط کافی داشته باشد و آشنایی کافی به علم متن داشته باشد. ترجیحا از سابقه کافی برخودار بوده و با در نظر گرفتن زمان اعلام شده و وفادار بودن به متن، ترجمه روانی را ارائه کند.