چالشهای مترجمین در ترجمه مقالات تخصصی
ترجمه مقالات تخصصی، یکی از دشوارترین نوع ترجمه است چون مترجم زمان زیادی را برای آن صرف میکند و در آن با مشکلات و چالشهای خاصی مواجه است که باعث دشواری ترجمه میشود. این نوع از ترجمه، نیازمند دانش و مهارت کافی است تا با ارائه راهکارهایی بهتر، بتوان از چالشها و موانع آن کاست.
ترجمه چیست؟
ترجمه در لغت به معنای برگرداندن یک مطلب از یک زبان به زبان دیگر است و در معنای تخصصی، یافتن معادل و کلمات و عبارات تخصصی زبان مبدأ در زبان مقصد است. در ابتداء کار ترجمه تخصصی مقاله امری ساده بنظر میرسد اما در ادامه راه مشکلات و موانع متعددی بهوجود میآید و مترجم را با چالشها و مشکلات ترجمه مواجه میسازد، مترجم اگر نتواند مشکلات و چالشهایی را که با آن روبهرو شده است را حل کند، نخواهد توانست ترجمهای شیوا و دقیق ارائه دهد، هر چند چالشهای موجود در هر متن و زبان با متون و زبانهای دیگر متفاوت است.
چالشهای ترجمه تخصصی
چالشهای ترجمه علاوه بر اینکه در ترجمههای عمومی وجود دارند، عمدتأ در ترجمههای تخصصی به چشم میخورند که این امر مترجمین حاذق را هم دچار زحمت میکند و در ترجمه آنها را سردرگم میسازد. مترجمین متخصص و حاذق باید علم و شناخت فراوان از زبان مبدأ و مقصد و همچنین اصطلاحات و مفاهیم پیچیده آن زبان را داشته باشند چرا که تسلط بر زبان مقصد به تنهایی کفایت نمیکند که بتواند معنا و مفاهیم مورد نظر نویسنده را به مخاطب انتقال دهد. بنابراین برای یک ترجمه بی عیب و نقص در حوزه ترجمه تخصصی در ابتدا باید چالشهای پیشروی مترجم از بین برود تا اینکه مترجم بتواند به هدف عالی خود در ترجمه یک متن تخصصی دست پیدا کند، در ادامه به عمدهترین چالشها پرداخته شده است.این چالشها عبارتند از:
1. تسلط به موضوع
در مرحله نخست، آنچه که بسیار حائز اهمیت است تسلط مترجم به موضوع میباشد و مترجم باید به موضوع ارائه شده اشراف و تسلط کافی داشته باشد زیرا موضوع، متنی است که میخواهد ترجمه کند. مترجم باید درک و شناخت کافی از موضوع خود داشته باشد تا بتواند مطالب را به درستی برای مخاطب انتقال دهد و بدون شک اگر مترجم درک کافی از موضوع نداشته باشد، نمیتواند مطالب را به درستی ترجمه کند.تحقیقات مختلف نیز در این زمینه ثابت کرده است که متنهای تخصصی را نمیتوان فقط با جایگزین کردن واژهها در زبان مبدا به زبان مقصد ترجمه کرد. بنابراین مترجم باید متن تخصصی را مطالعه و عمیقا درک کرده تا بتواند هدف موضوع را در زبان مورد نظر، با لحن تخصصی بیان کند.
2. ترجمه مقاله و متن تخصصی از دیدگاه فنی
گاهی در زبان فارسی هم پیش میآید که میخواهیم مطلب و مفهوم پیچیده را بیان کنیم، بدون شک در این شرایط،زبان تخصصی و فنی در انتقال مفهوم به ما کمک شایانی خواهد کرد، اگر ما نتوانیم منظور خود را از متن به درستی انتقال دهیم نه تنها باری از دوش مخاطب برنداشتهایم بلکه سوالهای مختلفی را در این زمینه برای او ایجاد کردهایم. در نتیجه مترجم زبان تخصصی، باید بتواند با زبان تخصصی و فنی مورد نظر، متن را به مخاطب انتقال دهد
3. مدیریت ترجمههای تخصصی
از مشکلات و چالشهای دیگری که مترجم تخصصی با آن روبهرو است وجود مباحث تکراری در مطالب تخصصی است. گاهی اوقات جملات و عبارتهای تکراری در متون خاص تخصصی مشاهده میشود که در ترجمه مقالات تخصصی باید اعمال شود.پس مترجم باید بتواند ترجمه متون تخصصی را مدیریت کند و از عبارات و اصطلاحات تخصصی به درستی و به موقع استفاده کند.
4. وجود اصطلاحات در زبانهای مختلف
در زبانهای مختلف گاهی اصطلاحات و ضربالمثلهایی هستند که با ترجمه کلمه به کلمه آنها نمیتوان معنا و مفهوم اصلی را به مخاطب انتقال داد به همین دلیل شناخت فرهنگ زبان مبدأ و مقصد یکی از نکات حائز اهمیت است که مترجمین متخصص باید به آن توجه داشته باشند تا بتوانند معنای دقیق اصطلاحات و ضرب المثلها را قبل از ترجمه درک نمایند.
5. پیشوندها و پسوندها
پیشوند و پسوندها نقش بسیار اساسی در زبان انگلیسی دارند که باعث ایجاد کلمات متنوع میشوند، آنها کلمات را به صفت یا قید تبدیل میکنند که باعث سردرگمی مترجم میشوند اگر زبان مقصد، انعطافپذیری لازم را نداشته باشد قطعا مترجم را با چالشهای جدیتری روبهرو میکند، در زبان انگلیسی از پسوندها و پیشوندها برای بیان معانی عمیق استفاده میکنند در حالیکه در زبانهای دیگر این مفهوم وجود ندارد و مترجم را با مشکل روبهرو میکند. در نتیجه مترجمین متخصص نیز باید به این نکته توجه داشته باشند تا از مشکلات پیش رو در ترجمه کاسته شود.
راهکارهای رهایی از چالشهای ترجمه تخصصی مقالات
وقتی متون مختلف را در رشتههای تحصیلی متفاوت ترجمه میکنیم به این نکته میرسیم که همه رشتهها با چالشهای مخصوص به خود در ترجمه مواجه هستند، پس مترجمین برای رهایی از چالشهای پیشرو در ترجمه تخصصی مقالات، ابتدا باید با شناخت این چالشها، بتوانند ترجمهای بیعیب و نقص ارائه کنند و سپس برای اینکه دچار مشکلات و چالشهای فروان نشوند باید دانش و اطلاعات لازم و کافی را از هر دو زبان داشته باشند تا بتواند ترجمهای گویا و درست ارائه کنند.
