مهمترین اصول و قواعد ترجمه اسناد و مدارک

انتشار 26 اسفند 1398
مطالعه 11 دقیقه

مدارک و ترجمه آنها

مدرک در لغت به معنی چیزی است که باعث ادراک می شود و فرد را در درک چیزی کمک می کند. هویت افراد جامعه و جایگاه اجتماعی آنان بوسیله معیارهایی از جمله ویژگی های فردی و نیز اسناد و مدارک شناسایی آنان تعریف و ارزیابی می شود. این اسناد و مدارک یکی از ضروریاتی است که در بسیاری از موقعیت های شغلی، تحصیلی و فعالیت های روزمره برای احراز هویت افراد در اجتماع و فعالیتهای اجتماعی دائماً مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو، در مراجعه به ادارات و سازمان های رسمی یا دولتی مانند بیمه، بانک و ... همراه داشتن مدارک شناسایی معتبر برای دریافت خدمات و یا اطلاعات سازمان مربوطه یک الزام محسوب می شود. این احراز هویت در تمامی مراحل زندگی به شکل های گوناگون اتفاق می افتد ولی برای ما امری روزمره و عادی شده است. مدارک شناسایی، رزومه های علمی و شخصی، مدارک تحصیلی و شغلی نیز از جمله مدارکی هستند که نیاز به ترجمه تخصصی دارند. مترجم هایی که مدارک شخصی و تحصیلی را ترجمه می کنند باید مهارت کافی در این حوزه را داشته باشند، زیرا با توجه به این اسناد و مدارک است که شخص در کشورهای خارجی محک زده می شود و اگر اطلاعاتی نادرست انتقال داده شود موجب رد شدن درخواست ایشان شود.

چه متونی به عنوان سند تلقی می‌شوند؟

سند در لغت به معنی نسبت دادن چیزی به چیز دیگر است و "اسناد" به عنوان اساسی ترین مدارک شخصی یا تجاری که نشانگر اموال و دارایی های اشخاص است تعریف می گردد. در واقع "اسناد" مدارکی هستند که هویت مالی اشخاص را مشخص می کند. به این معنی که چه چیزهایی از نظر مالی به وی نسبت داده شده است. همچنین بیان کننده ی جایگاه اجتماعی فرد نیز می باشد. به همین دلیل در زمان انجام امور حقوقی و قانونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حال اگر نیاز به ارائه این اسناد و مدارک در جایی خارج از کشور خودتان باشد، لزوما باید به زبان کشور مقصد و با ضوابط و شرایط تعیین شده از سوی ارگان یا نهادی که قصد ارسال مدارک به آن را دارید، اقدام به ترجمه اسناد و مدارک خود کنید. به عنوان مثال شما قصد ادامه‌ی تحصیل در کشور دیگری داشته و با دانشگاهی در حال مکاتبه جهت معرفی خود هستید. دانشگاه مربوطه قاعدتاً از شما مدارکی درخواست می کند که تاییدکننده هویت شخصی و تحصیلی شما باشد. این احراز هویت امری قانونی، حقوقی و ملموس است که نیازمند ترجمه مدارک می باشد. نهاد مورد تقاضا مدارکتان را به زبان بین المللی و یا زبان رایج در کشور خود از شما تحویل می گیرد. این مدارک بعنوان سوابق شما در آن مجموعه ثبت و ضبط می شود.

ترجمه و مهر زدن اسناد و مدارک

نحوه ترجمه مدارک رسمی

ترجمه مدارک یکی از مهم ترین شاخه های ترجمه رسمی است و بر حسب نوع مدارک، انواع و اقسام گوناگون دارد. قابل توجه است که هر گونه ترجمه مدرک جزو ترجمه های رسمی قرار نمی گیرد، بلکه فرایند ترجمه می بایست در دارالترجمه های رسمی و با نظارت مراجع ذی ربط انجام گیرد. در بسیاری از فعالیت های بین المللی شرکت ها و موسسات مختلف، احراز هویت حقوقی هر دو موسسه مبدأ و مقصد برای یکدیگر امری ضروری در جهت ادامه ی روند همکاری های بین آن دو می باشد. برای این کار لازم است هر دو طرف با معرفی خود و ارسال مدارک و مستنداتی جهت شناسایی و جلب اعتماد طرف مقابل، فرایند همکاری را آغاز کنند. به این گونه اسناد که به نام موسسه یا شرکت می باشد اسناد حقوقی گفته می شود. ترجمه و اصول و قواعد ترجمه اسناد و مدارک اینگونه موسسات یکی از مهمترین و پرکاربرد ترین موارد ترجمه رسمی به حساب می آید. دارالترجمه ای که ترجمه اسناد و مدارک موسسات را انجام می دهد حتماً باید دارای سربرگ و مهر مخصوص به خود و نیز مترجمین رسمی مورد تایید دادگستری و اداره کل اسناد و مترجمان رسمی بوده و فرایند ترجمه رسمی را بصورت کاملاً تخصصی و با نظارت کامل مراجع ذی ربط انجام دهد. چون ترجمه نهایی نه در سطح یک کار و یا پروژه کلاسی، بلکه به عنوان یک سند رسمی قرار است در زبان و کشور دیگری پذیرفته و استفاده شود. از این رو دانستن یک سری از نکات در زمینه ترجمه اسناد و مدارک از اهمیت بسزایی برخوردار است.

اسناد و مدارک نیازمند ترجمه رسمی

اسناد و مدارک که قابلیت ترجمه رسمی دارند، انواع مختلفی دارند و در سطوح متفاوتی می باشند که در زیر تعدادی از موارد مهم ترجمه اسناد و مدارک را با هم مرور می کنیم:

مدارک هویتی

شناسنامه - کارت ملی - گواهی فوت - گواهی تجرد - گواهی ولادت - سند ازدواج - سند طلاق - گواهی عدم سوء پیشینه کیفری - کارت پایان خدمت - گواهینامه رانندگی

اسناد مختلف

سند مالکیت - ارزیابی املاک - استعلامات ادارات ثبت اسناد و املاک - اسناد مالکیت وسائط نقلیه موتوری - بیع نامه و اجاره نامه در خصوص اموال منقول و غیر منقول - وکالتنامه - تعهدنامه - اقرارنامه - استشهادنامه - احکام دادگاهها

مدارک تحصیلی

گواهی های پایان تحصیلات مقاطع تحصیلی ابتدائی ، راهنمائی، متوسط و پیش دانشگاهی، دیپلم

مدارک دانشگاهی

مدارک کاردانی - کارت دانشجویی - دانشنامه های تحصیلی - مدارک و ریز نمرات و گواهی صادره از وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری - مدارک صادره از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی - مدارک صادره از دانشگاه آزاد اسلامی - گواهی های صادره از دانشگاه آزاد اسلامی - گواهی کار اساتید دانشگاههای دولتی - مدارک صادره از دانشگاههای غیر انتفاعی - مدارک و دانشنامه های صادره از سازمان امور استخدامی کشور - کارت نظام پزشکی - سرفصل دروس - کارنامه سازمان سنجش مربوط به کنکور سراسری - تعیین رتبه قبولی در دانشگاههای دولتی و آزاد - مدارک تحصیلی صادره از مدارس خارجی مستقر در ایران - مدارک تحصیلی صادره از مدارس ایرانی خارج از کشور

گواهی های آموزشی

گواهی های صادره از سازمان فنی و حرفه ای - گواهی های آموزشی کوتاه مدت ادارات دولتی - گواهی های مراکز آموزش دوره های زبان - گواهی های آموزشی کوتاه مدت شرکتهای خصوصی - گواهی های آموزشی کوتاه مدت از جهاد دانشگاهی

اسناد شرکتها

روزنامه رسمی - گواهی های مالیاتی - لیست بیمه - گواهی های بیمه - قراردادهای شرکتهای خصوصی

گواهی های کار

گواهی های کار از موسسات و ادارات دولتی - گواهی های کار صادره از مهد کودکها - گواهی های اشتغال صادره از کارخانجات - گواهی های صادره از آژانسهای هواپیمائی و گردشگری - گواهی های صادره از داروخانه ها - گواهی های کار صادره از شرکتها - گواهی های کار از بیمارستانها و درمانگاهها - گواهی های صادره از مطب پزشکان و دندانپزشکان - گواهی کار از دفاتر اسناد رسمی - گواهی کار صادره از واحدهای صنفی مختلف

گواهی های متفرقه

کارت واکسیناسیون - پرونده بهداشتی دانش آموزان - قبوض آب ، برق و تلفن و گاز - فیش های حقوقی - موجودی حساب بانکی - گذرنامه - کارت بازرگانی - گواهینامه های دریانوردی - احکام قهرمانی و رشته های ورزشی - بارنامه ها و اسناد صادرات و واردات - گواهی نامه های کشتیرانی - خرید و فروش کشتی - گواهی های وکلاء - گواهی های فرهنگی و هنری - گواهی مربوط به روستاهای دورافتاده - گواهی های بهداشتی برای صدور محموله های غذایی - پروانه های صادره از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی


نکاتی در خصوص ترجمه اسناد و مدارک برای مترجمین

  • همیشه آرشیوی از اسناد و مدارک ترجمه شده داشته باشید تا در مواقع لزوم بتوانید به آنها مراجعه کنید.

  • در ترجمه اسناد و مدارک هیچ کلمه، جمله و یا عبارتی را حذف نکنید و در صورتی که مدارک نیازمند تصحیح است آن را به صاحب اسناد و مدارک واگذار کنید تا تغییرات لازم را قبل از انجام ترجمه رسمی انجام دهد.

  • در ترجمه اسناد و مدارک تاریخ تولد یا عناوین و اسامی بسیار دقت کنید و سعی کنید ترجمه لاتین آن را پیدا و ترجمه کنید. برای این کار یک کپی از صفحه اول پاسپورت فرد در اختیار داشته باشید.

  • در صورتی که فرد بخواهد رزومه خود را ترجمه کند، از او بخواهید تا گواهی شغلی از محل کار خود تهیه کند تا مدرک ترجمه شده اعتبار قانونی و رسمی داشته باشد. در این صورت این گواهی به همراه روزنامه رسمی مربوط به تاسیس شرکت قابلیت ترجمه خواهد داشت.

  • از مشتری بخواهید تا گواهی پزشکی لازم برای گرفتن ویزا را ابتدا به تایید نظام پزشکی برساند و بعد در اختیار شما قرار دهد.

  • در بسیاری از موارد یک اصطلاح یا پدیده علمی می تواند به چندین روش ترجمه شود. برای اجتناب از دوباره کاری از مشتری بخواهید اگر برای عنوان های درسی خود اصطلاحات خاصی را در نظر دارد، قبل از شروع ترجمه اسناد و مدارک، آن ها را در اختیار شما قرار دهد تا ترجمه سند و مدرکشان با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.

  • برای ترجمه اسناد و مدارک وعده 5 الی 11 روز کاری به مشتری بدهید. در این صورت، زمان کافی برای بررسی و بازبینی دوباره و چندباره متن ترجمه شده را خواهید داشت و درصد خطا ها به صفر خواهد رسید.

  • در صورتی که ترجمه اسناد و مدرک مستلزم ترجمه مدارک و اسناد دیگری است، به مشتری اطلاع بدهید. مثلا ترجمه سند ازدواج نیازمند ترجمه شناسنامه زوجین است. پس برای سرعت بخشیدن به کار مشتری و نظم در کار های ترجمه از مشتری بخواهید تا تمام اسناد لازم برای ترجمه را در اختیار شما قرار دهد.

  • حتما از مشتری سوال کنید که به چند نسخه از ترجمه اسناد و مدرک خود نیاز دارد. از مشتری بخواهید تا اصل یا کپی آن را در اختیار شما قرار دهد.

  • برای ترجمه نسخه پزشکی از مشتری بخواهید تا نسخه ای با دستخط خوانا از پزشک معالج خود بگیرد تا بتوانید در کمترین زمان ممکن آن را ترجمه کنید.


ترجمه شناسنامه

شناسنامۀ افراد بالای 15 سال حتماً باید عکس دار باشد؛ شناسنامه های مخدوش شده قابل ترجمه نیستند. در صورت مشاهده چنین شناسنامه هایی حتما مراتب را به مشتری گوشزد کنید؛ کلیه صفحات شناسنامه لزوما باید ترجمه شوند و تمام موارد اعم از سن، ازدواج، طلاق، فوت و مشخصات فرزندان ذکر شوند. عبارت: "تاریخ تولد فرزندان و ازدواج در شناسنامه نیامده است" باید از جانب مترجم اضافه شود؛ در ترجمه سند و مدرکی مثل شناسنامه دو عبارت وزارت کشور و سازمان ثبت احوال کشور را به درستی و با معادل درست آن در زبان لاتین جایگزین کنید. باید معادل این دو عبارت در زبان لاتین چنان دقیق ترجمه شود که با معادل این عبارات در سایت این سازمان ها مغایرت نداشته باشد.

ترجمه شناسنامه

ترجمه اسناد و مدارک هویتی، ملکی و ثبتی

اسناد ملکی در دو دسته اسناد دفترچه ای و تک برگه ای تعریف شده اند، اما بنچاق نامه هایی که در دفاتر اسناد تنظیم شده برای تایید شدن از سوی قوه قضاییه و دادگستری مستلزم داشتن سند مادر هستند. اسنادی هم که در رهن بانک هستند لازم است با ذکر دلایل رهن ترجمه و تایید شوند. ترجمه اجاره نامه هایی که در دفاتر املاک تنظیم شده اند نیاز به تایید دادگستری و امور خارجه دارند.

ترجمه اسناد و مدارک ازدواج و طلاق

اهمیت ترجمه این نوع اسناد به علت کارایی که قرار است ترجمه آن ها داشته باشد بسیار با اهمیت است. چنانچه فرد قصد مهاجرت به کشور دیگری داشته باشد و یا می خواهد شهروندی کشور دیگری را بگیرد، ترجمه این اسناد لازم است. اما برای دریافت ویزای توریستی، نیازی به ترجمه سند ازدواج نیست. البته در صورت متاهل بودن حتی اگر همسر فرد قصد همراهی در این سفر توریستی را ندارد حتما سند ازدواج باید ترجمه شود تا متاهل بودن فرد و داشتن دلایل کافی برای بازگشت به کشور خود برای سازمانهای مربوطه محرز گردد. پس مشخصا ترجمه سند و مدرک ازدواج شانس دریافت ویزا را بالا خواهد برد.

داشتن سند طلاق در مواقعی مهم است که فردی از ایران قصد ترک کشور را برای ازدواج با فردی ساکن در کشور دیگر دارد. در صورتی که فرد قبلا ازدواج نکرده باشد سابقه مجردی خود را باید از سازمان ثبت احوال بگیرد و اگر قبلا ازدواج کرده باید سابقه طلاق خود یا رونوشت آن را برای ترجمه ارائه دهد. در تایید مجرد و متاهل بودن یک فرد وجود شناسنامه فرد لازم است.

ترجمه اسناد و مدارک رزومه کاری

رزومه کاری باید از سوی شرکت استخدام کننده صادر شده باشد و باید روی سربرگ با مهر و امضا شرکت مذکور صادر شود تا قابلیت ترجمه داشته باشد. در صورتی که فرد در سازمان های دولتی کار می کرده، لازم است تا اصل آگهی تاسیس شرکت به همراه اصل سابقه بیمه یا دفترچه بیمه ارائه شود و اگر شرکت مذکور قادر به ارائه اصل آگهی تاسیس نباشد باید با مراجعه به قوه قضائیه آن را دریافت کند. در نظر داشته باشید در ترجمه اسناد و مدارک هر سندی که برای ترجمه ارائه می شود باید مستندات آن هم برای ترجمه رائه شود.

ترجمه رزومه کاری

کلام آخر

در ترجمه­ هر نوعی از اسناد و مدارک، وفاداری کامل به متن مبدا از اهمیت بالایی برخوردار است و معمولا در این اسناد حتی­ الامکان از ترجمه آزاد استفاده نمی شود. شما به عنوان یک مترجم همواره باید در عین وفاداری، بهترین، کاربردی ترین و دقیق ترین کلمات و اصطلاحات جایگزین را در ترجمه اسناد و مدارک استفاده کنید. همیشه از روش ترجمه تحت اللفظی استفاده کنید تا معنی دقیق و بدون هیچ گونه تغییری از زبان مبدا به زبان مقصد منتقل شود. بنابراین، هیچ کلمه یا حتی مهر و امضا را نباید اضافه و یا کم کنید. در ترجمه‌ اعداد و ارقامی مانند شماره‌ی ملی اگر در متن اصلی بین اعداد خط فاصله وجود داشته باشد، باید عینا در ترجمه ان ها را بیاورید. تاریخ های شمسی را نیز دقیق به تاریخ میلادی تبدیل کنید.

لطفا امتیاز خود را ثبت کنید
1 5
(امتیاز 0 توسط 0 نفر)
  ارسال به دوستان:

سوالات متداول

1. مدارک رسمی چگونه ترجمه می شوند؟
2. ترجمه اسناد و مدارک توسط چه کسانی انجام می شود؟
3. برای ترجمه اسناد و مدارک از چه روشی استفاده می شود؟
4. آیا امکان ترجمه فوری مدارک وجود دارد؟
5. ترجمه اسناد و مدارک به چه زبان هایی انجام می شود؟
پرسش ها و دیدگاه های کاربران
سوال یا دیدگاه شما
اختیاری
اختیاری (نمایش داده نخواهد شد)
ضروری