در ترجمه اسناد حقوقی، برای داشتن ترجمه ای با کیفیت عالی، مترجم علاوه برداشتن تخصص حقوقی، باید به زبان حقوقی نیز کاملا مسلط باشد.
ترجمه حقوقی، ترجمه اسنادی است که روابط حقوقی را تنظیم میکند که شامل ترجمه اسناد حقوقی لازم برای عملی کردن انواع مختلف روابط بینالملل و ترجمه متون حقوقی، به منظور تبادل اطلاعات و تجربه در بین متخصصان حقوق کشورهای مختلف است. این نوع ترجمه یکی از سختترین موارد در نظر گرفته میشود، زیرا لازم نیست که مترجم فقط مهارتهای زبانی داشته باشد. وی باید دانش عالی در قانون، قوانین مختلف و استانداردهای بینالمللی داشته باشد.
ترجمه موافقتنامهها، قراردادهای خریدوفروش قراردادهای اجاره اماکن و قراردادهای کار و توافقنامههای مجوز
ترجمه اسناد تأسیس (اساسنامه، قطعنامهها، صورتجلسهها، گواهینامههای ثبتنام و غیره)
حقوقی کردن انواع اسناد
ترجمه اقدامات حقوقی مقامات دولتی کشورهای مختلف (قوانین، صورتجلسه، قطعنامهها، دستورات و مقررات)
ترجمه قوانین محلی (ترجمه آییننامهها، مقررات و غیره)
ترجمه اسناد دادگاه (درخواستها، دادخواستها، احکام دادگاهها، دستورالعملها و مصوبات)
ترجمه انواع اسناد کمکی (وکالتنامه، گواهینامه، پروانه و مجوز)
ترجمه اسناد حقوقی شامل حوزههای فقهی ازجمله قانون اساسی، اداری، مدنی، تجاری، مالیاتی، کیفری، حقوق بینالملل و همچنین انواع دیگر روابط حقوقی است.
ترجمه حقوقی الزامات خاصی را برای استفاده از زبان و سبک ایجاد میکند. در این راستا، ترجمه باکیفیت بالا از اسناد حقوقی نهتنها شامل تخصص لازم حقوقی، بلکه تسلط عالی به زبان حقوقی خاص نیز میباشد. البته لازم است هدف از ترجمه را نیز در نظر گرفت، زیرا ترجمه فقط برای اطلاع میتواند مورداستفاده قرار گیرد، این ممکن است ترجمه رسمی اسناد باشد یا برای انجام گواهینامه محضر لازم باشد.
پیچیدگی اضافی ترجمه حقوقی مربوط به این واقعیت است که، نهتنها زبان و سبک متفاوت است، بلکه سیستم حقوقی در کشورها نیز متفاوت است. متن اصلی با پیروی از قوانینی که در کشور مبدأ وضعشده است، با استفاده از زبان مناسب شکلگرفته است. متن موجود در سند ترجمهشده باید دقیقاً منعکسکننده مطالب اصلی و کلیه خصوصیات حقوقی آن باشد. درعینحال باید با رعایت قوانین نظام حقوقی کشوری که ترجمه در آن استفاده میشود و با استفاده از اصطلاحاتی که در آن جا مناسب است، ساخته شود. مشکلات زیادی در ترجمه اسناد حقوقی به دلیل اصطلاحات به وجود میآید. این مربوط به حوزههای مختلف قانون و اصطلاحات خاصی است که در هر یک از آنها بهکاررفته است.
در ترجمه هر رشته تخصصی، چالشها و مشکلات ترجمه وجود دارد، ترجمه متون حقوقی نیز از این امر مستثنی نیستند. پس مترجمان با آگاهی از این چالشها و راهکارهای غلبه بر آن، میتوانند بر این مشکلات غلبه کنند و کیفیت متن ترجمه شده را، افزایش دهند. این چالشها عبارتند از:
1-هر کشوری در حوزه حقوق، قوانین مخصوص به خود را دارد
در هر کشوری بر اساس دیدگاههای مختلفی که وجود دارد قوانین حقوقی خود را تنظیم میکنند و همین امر، سبب تفاوت در سیستمهای حقوقی کشورهای مختلف شده است. این تفاوتها در سیستمهای حقوقی، باعث ایجاد چالش و مشکل برای مترجمین حقوقی شده است. این مشکل برای افرادی که مترجم عمومی هستند بسیار بیشتر است. مترجم متخصص حقوقی به تفاوت ها و شباهت های بین زبان مبداء و زبان مقصد، آگاه است و در مورد اصطلاحات تخصصی که معادل مناسبی ندارند یا دارای معانی چندگانه در زبان مقصد هستند، اطلاعات کاملی دارد، به همین خاطر مشکلات موجود در ترجمه متون تخصصی حقوق را تا حد زیادی رفع میکند. وجود قوانین مختلف در هر کشور، زمینه ساز ابداع واژگان و اصطلاحات جدید میشود، لذا در این حالت نقش مترجم متخصص پر رنگ خواهد بود. آشنایی مترجم با این نوع مشکلات باعث میشود ترجمهای درست و دقیق ارائه دهد.
2-ترجمه متون حقوقی با پیشرفت و تکامل کاملتر میشود.
سیستمهای حقوقی کشورها علاوه بر این که باهم متفاوت هستند، روزبهروز هم این سیستمها کامل میشوند و تغییر میکنند. این امر باعث شده مترجمان متون حقوقی، بامشکلات زیادی روبهرو شوند. تنها راهحل این مشکل این است که مترجمان متون حقوقی، مطالعات خود را در این حوزه بیشتر کنند و اطلاعات خود را بیشتر و بیشتر نمایند.
3-مترجمین متون حقوقی اغلب با کمبود زمان و وقت مواجه هستند.
بیشتر متون حقوقی درباره امور دادگاهی، قراردادهای حقوقی و مقالات تخصصی این رشته هستند، که هر کدام از اینها براساس موضوع خود، زمان خاصی را برای ترجمه میطلبند. اما در بیشتر موارد، این مفاهیم نیازمند ترجمه فوری است که هر گونه تاخیر در آنها، سبب بروز مشکلاتی برای مترجم و مشتری خواهد شد. چالشها و مشکلات ترجمه فوری متون حقوق بسیار زیاد است و اگر خطا و اشتباهی درآن صورت بگیرد، میتواند زمینهساز دعاوی حقوقی و کیفری شود، پس مترجمین متخصص رشته حقوق بهترین و قابلاعتمادترین افراد در این گونه مواقع محسوب میشوند.
4-در ترجمه متون حقوقی درک معنای پنهان لازم و ضروری است.
قاضیان و دانشجویان رشته حقوق، از کلمات و اصطلاحات خاصی استفاده میکنند که این اصطلاحات برای عامه مردم ناآشنا است. این موضوع این واقعیت را نشان میدهد که فهم اصطلاحات موجود در متون حقوقی بسیار سخت است و افرادی مانند دانشجویان که به مطالعه منابع جدید مانند مقالات تخصصی رشته حقوق نیاز دارند، باید حتما از خدمات ترجمه تخصصی حقوق استفاده کنند. این یکی از مشکلات مترجمان حقوقی است که باید برای حل آن، از واژه نامه تخصصی رشته حقوق استفاده نمایند.
5-در ترجمه متون حقوقی دستورات نگارشی بسیار مهم است.
دستورات نگارشی در هنگام ترجمه متون حقوقی باعث ایجاد مشکل و چالش میشوند. کلماتی که در این گونه اسناد مورد استفاده قرارمیگیرد، سبب میشود خواندن آنها برای عموم مردم سخت باشد. در متون رشته حقوق، به صورت معمول و استاندارد از حالت مجهول برای بیان مفاهیم و جملات استفاده میشود، و جملات پیچیده که به نظر پایانی برای آن ها در نظر گرفته نشده است، دارای تعداد نامحدودی ویرگول، نقطه ویرگول و ...هستند. برای ایجاد ابهام و تفسیر نادرست از متون حقوقی، کافی است تا یک ویرگول در جای مناسب قرار نگیرد، در آن حالت هر شخصی میتواند براساس شرایط مختلف به تفسیر جمله یا عبارت مورد نظر بپردازد. پس رشته حقوق از آن دسته از رشتههایی است که استفادههای نادرست از دستورات نگارشی و قوانین نشانه گذاری باعث بروز مشکل میشود و راه حل آن، کمک گرفتن از یک مترجم متخصص، در متون حقوقی است.