ویرایش و بازخوانی متون و مقالات فارسی و انگلیسی

ویرایش چیست؟

امر ویرایش و عمل ویراستاری به فرایندی می‌گویند که در آن عواملی نظیر فاکتورهای نوشتاری، تصویری، شنیداری، دیداری و رسانه‌ای، به منظور انتقال اطلاعات، انتخاب و آماده‌سازی می‌شوند. هدف از انتخاب و بکارگیری این عوامل، تولید اثر و نوشته‌ای است که منسجم، درست، کامل، دقیق و یک‌دست باشد. ویرایش به معنی کم یا زیاد کردن، تصحیح کلمات، جملات، عبارات متنی، اصلاح اشتباهات علمی (در حوزه تخصصی که ویراستاری انجام می‌شود)، اصلاحات ظاهری مربوطه و همچنین اصلاح علائم و نشانه‌گذاری‌های نگارشی یک متن می‌باشد. ویراستاری متن به‌عنوان امری مهم در تمامی کشورهای جهان شناخته شده است، به صورتی که اغلب ویراستاران جایگاهی هم تراز با نویسندگان یا مترجمان اثر دارند. اما متاسفانه در ایران هنوز این امر مهم چنانچه باید جایگاه خود را نیافته و اغلب ناشران، نویسندگان، مترجمان و مولفان یک اثر (خواه کتاب و مجلات و خواه اثرات علمی و مقالات) از پذیرفتن فردی به نام ویراستار در کنار خود به دلایل گوناگون سرباز می‌زنند. اهمیت ویرایش در مقالات و متون ترجمه شده از زبانی به زبان دیگر به اندازه نوشته های موجود به زبان مبدأ، مهم و اساسی بوده و چه بسا هنگامی که مقالات به زبان دوم نوشته شده اند یا از زبان دوم به زبان فارسی ترجمه شده اند، به دلیل تفاوت ساختار جملات و نکات دستور زبانی، اهمیت حضور ویراستاری که اصلاحات را برای هرچه روان‌تر شدن متن موجود به انجام رساند، دو چندان می‌شود.

اهمیت ویراستاری مقالات علمی تخصصی

هر دانشجو و یا استادی برای شناساندن عملکرد خود در سطح بین المللی و یا ارتقا رتبه و تقویت رزومه نیاز به تایید از یکی از سازمان های معتبر علمی دارد، شاید این افراد توانایی ترجمه مقاله خود را داشته باشند اما در حین ارائه مقاله به پایگاه علمی باید با فرمت آن پایگاه آشنایی داشته باشند. کمتر کسی می تواند بدون نیاز به کمک ویراستار متخصص تمام متن و ساختار و ظاهر مقاله را مطابق استانداردهای پایگاه ویرایش کرده و از سابمیت آن اطمینان کامل داشته باشد. همچنین از آنجایی که در حال حاضر تمامی علوم به هم وابسته می باشند و هیچ محقق و دانشمندی به طور مستقل و مجزا کاری انجام نمی دهد به منظور برقراری ارتباط راحت و سریع و تبادل اطلاعات کافی و کامل، همکاری محققان با یکدیگر پر اهمیت می شود اما باید در نظر داشت که تمامی محققین و دانشمندان در یک جامعه و با یک زبان صحبت نمی کنند، پس برای تسهیل در این امر نیز باید متن نوشته شده پس از ترجمه صحیح زیر نظر ویراستار ی و بازبینی شود تا امکان برقراری ارتباط بهتر شود. بار معنایی متن نیز از نیازمندی های ویرایش می باشد زیرا اگر نویسنده و یا مترجم به هر دلیلی به حواشی و یا ذکر موارد غیر ضروری بپردازد طبعا از بار علمی و معنایی مقاله می کاهد، بنابراین در ویرایش مطالب حتما باید به حفظ بار معنایی اهمیت بسیاری قائل شد.

مراحل ویرایش تا بازخوانی

ویرایش و نمونه‌خوانی دو مرحله کاملاً جداگانه هستند و نمونه‌خوانی مرحله بعد از ویرایش است. قبل از آن‌که به باز‌خوانی متون و مقالات خود بپردازید، مطمئن شوید که متن خود را کاملاً ویرایش کرده‌اید. اگر بعداً قصد دارید تا قسمت‌هایی را بازنویسی و یا حذف کنید، وقت خود را صرف باز‌خوانی نکنید. فقط زمانی به باز‌خوانی بپردازید که پس از ویرایش متن، مقاله‌ یا متن نهایی را در اختیار داشته باشید.

ویرایش محتوا

در ویرایش محتوا، ویراستار متن اولیه را بازبینی می‌کند، تغییرات عمده‌ای را در آن ایجاد می‌کند، قسمت‌هایی را به متن اضافه می‌کند و قسمت‌هایی را نیز از آن کم می‌کند.

ویرایش خطی

در این مرحله از ویرایش، ویراستار متخصص به سراغ نحوه استفاده از زبان در متن می‌رود و آن را به گونه‌ای ویرایش می‌کند تا بتواند داستان، ایده‌ها و استدلال‌های نویسنده را، به بهترین و اثرگذارترین شکل ممکن، به نمایش بگذارد.

ویرایش کپی

در این مرحله از کار، ویراستار جمله‌ها را صیقل می‌دهد تا ایرادهای ساختاری را برطرف کند و یکپارچگی را در آن ایجاد کند. در ویرایش کپی، محتوای متن تغییری نمی‌کند، بلکه ابهام جملات برطرف می‌شود.

نمونه‌خوانی

پس از چندین مرحله ویرایش، نوبت به نمونه‌خوانی می‌رسد. در این مرحله، خطاهای باقی‌مانده، مانند غلط‌های املایی، ایرادهای موجود در نشانه‌گذاری و عدم یکپارچگی متن برطرف می‌شود.

گام های اصلی ویراستاری متون و مقالات فارسی و انگلیسی

هر نوشته‌ای باید از جهات گوناگون محتوا، زبان، دقت، نظم، آراستگی، رعایت علایم نگارشی، رعایت نکات دستوری و املایی و نگارشی بازبینی شود. بازبینی نوشته ویرایش نام دارد. ویرایش باید پس از نگارش صورت بگیرد، زیرا به هنگام نگارش نویسنده از حالت طبیعی و عادی خود جدا شده و بیشتر به تفکّر، خلاقیّت و آفرینش توجّه می‌کند. پس از این مرحله باید نوشته از جهات گوناگون اصلاح و ویرایش شود. نحوه و روش ویرایش به این صورت است که بعد از نگارش متن باید گام‌های زیر را طی کنید: