تقریبا در تمامی اقشار، افرادی علاقمند به کتاب خواندن در حوزه های مختلف می باشند. لذا برای بهره مندی از کتاب های دیگر کشور ها ترجمه آنها لازم است. ترجمه تخصصی کتاب کاری نیست که بدون داشتن توانایی و تجربه بتوان به خوبی از عهدهاش برآمد. شخصی که قصد انجام ترجمه کتاب را دارد می بایست از توانمندی بالایی در درک و بازگردانی کتاب مدنظر برخوردار باشد.
کتاب از جمله آثاری است که در هر کشوری با هر زبان و فرهنگی توسط نویسندگان برای انتقال تمامی مطالب علمی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و... نگاشته می شود. جامعه مردمی از هر قشری که باشند، تمایل زیادی به خواندن کتاب در حوزه های مختلف دارند. در جهانی با بیش از 7000 زبان گفتاری، ترجمه از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که همه کتابهای مورد نیاز و مورد علاقه به زبان مادری مردم نیستند. پس عمل ترجمه به افراد امکان می دهد بدون نیاز به یادگیری زبان دوم، ایده ها و فرهنگ جوامع مختلف را یاد گرفته و با آنها ارتباط برقرار کنند. از این رو ترجمه کتاب برای پیشرفت و رشد جامعه، در تمامی حوزه ها ضروری است. بنابراین برای ترجمه کتاب که کاری حساس و مهم محسوب می شود باید از مترجمین متخصص کمک گرفت.
همانطور که می دانید کتاب ها تنها محدود به کتابهای عمومی نمیباشند، بلکه کتابهای علمی و تخصصی بسیاری وجود دارند که به دلبل پیشرفت و گسترش علم و دانش در سراسر جهان باید به زبان های مختلف ترجمه شوند تا اقشار مختلف جامعه به آنها دسترسی داشته باشند. کتابها حوزه های تخصصی متنوعی دارند، در واقع هر کتاب در یک حوزه تخصصی مجزا میباشد. به همین جهت باید در هر حوزه مترجم متخصص همان حوزه حضور داشته باشد و ترجمه را برعهده بگیرد. کتاب های تخصصی مملو از اصطلاحات و عبارات تخصصی بوده که بازگردانی آنها به زبان دیگر بعضا برای مترجمین عمومی بسیار دشوار است. پس به دلیل جمله بندی های بلند و اصطلاحات علمی و تخصصی که در متن کتابها مشاهده میشود نیاز شدید به مترجمین متخصص در همه رشته ها نیز احساس میشود.
همانطور که اشاره شد این نکته را همواره باید دانست که هر کسی نمی تواند کتاب های تخصصی را ترجمه کند. برای این کار مترجم متخصص باید مهارت هایی را کسب کند تا ترجمه انجام شده از کیفیت بالایی برخوردار باشد. در این مطلب سعی شده تا نکات کلی که برای انتخاب بهترین مترجم کتاب، جهت ترجمه تخصصی را باید در نظر گرفت، به طور خلاصه و مفید آورده شود.
با توجه به پیشرفت مداوم تکنولوژی، مترجم تخصصی کتاب می بایست با دنیای اطراف خود ارتباط قوی و لازم را داشته باشد و به طور مرتب تحولات رشته تخصصی خود را پیگیری کند. او همچنین علاوه بر مسلط بودن به تغییرات رشته تخصصی خود، به تغییرات متفاوتی که در زبان های مختلف رخ می دهد باید آگاه باشد تا برای یافتن معانی برخی از لغات نوظهور و یا تخصصی و اختصاری با مشکل مواجه نشده و از نظر کیفیت، ترجمه ای مطلوب و معتبر ارائه دهد.
حافظه ترجمه به مترجم این امکان را میدهد تا از هر بخش متن که قبلاً ترجمه شده است، دوباره استفاده کند. در واقع حافظه ترجمه یک پایگاه داده کوچک یا بزرگ است که اطلاعات را در هنگام کار ذخیره می کند. به این معنی که در ترجمه کتاب گاهی اوقات پیش می آید که برخی از لغات و جملات عیناً در صفحات دیگر متن تکرار می شوند. یک مترجم کاربلد به منظور جلوگیری از اتلاف وقت تلاش می کند تا در اولین باری که جمله ای را ترجمه می کند آن را به یاد سپرده و در بخش های بعدی نیز استفاده کند.
یک مترجم، باید تعهد اخلاقی داشته و از حداکثر توانایی خود برای انجام ترجمه خوب و با کیفیت استفاده کند. این ویژگی در ترجمه کتابهای تخصصی بسیار مهم است، چرا که مترجم باید زمان بیشتری را برای ترجمه دقیق در نظر بگیرد و از بیحوصلگی و تسریع بیش از حد در کار خودداری کند. همچنین او که با فرآیند ترجمه کتاب آشناست و مدت زمان اتمام ترجمه یک کتاب تخصصی را به طور تقریبی می داند، باید با برنامه ریزی قبلی و اعلام زمان تحویل، ترجمه کتاب را در موقع مقرر تحویل کارفرما بدهد.
یک مترجم خوب باید قلم قوی داشته باشد و از قدرت و توانایی نویسندگی برخوردار باشد. زیرا وقتی ترجمه یک کتاب را شروع می کند، باید تصور کند که آن کتاب را از نو می نویسد، نه اینکه کلمات آن را به زبان دیگری باز می گرداند.
یک مترجم خوب با تسلط به زبان مبدأ، اصطلاحات و عبارات ناشناخته را با توجه به محتوا و موضوع کتاب و بر اساس تکرار آنها در جملات یافته و بهترین معنی واژه ها را تعیین می کند. او علاوه بر تسلط روی زبان مبدأ، به زبان مقصد نیز واقف بوده و با داشتن دانش و مهارت کافی برخی از اصطلاحات و لغات مخصوص را ترجمه می کند. همچنین مترجم خوب گونه های مختلف یک زبان را می شناسد و توانایی این را دارد که میان آن ها تمایز ایجاد کرده و واژه های مهم را براین اساس ترجمه کند.
یک مترجم خوب، لحن و کلام زبان مقصد را به خوبی شناخته و تعدیل فرهنگی و اجتماعی لازم را در حد جزئی انجام می دهد. گاهی برخی عبارت ها در زبان مبدأ وجود دارند که برای مخاطبان کتاب قابل درک نیستند. او سعی می کند بهترین معادل ها را بر اساس سطح درک مخاطب جایگزین کند. اما همواره باید بکوشد تا از متن اصلی فاصله نگرفته و اصل امانت داری را در ترجمه رعایت کند.
یک مترجم خوب امانتدار است و این امانتداری هم در ترجمه کتاب و هم در کتاب ترجمه شده باید رعایت شود. به این معنا که او سعی بر این دارد که حتی یک کلمه را به میل خود، به ترجمه کتاب نیفزوده و یا از آن نکاهد و در انتقال منظور اصلی نویسنده و معانی محتوای ترجمه با دقت کامل عمل کند. مترجمان نباید داستان یا شخصیتهای آن را بطور کامل تغییر دهند تا لطمه ای به اصل موضوع وارد نشود. همچنین بنا به تعهد کاری و اخلاقی به هیچ وجه نباید بخش یا کل کتاب را در اختیار کسی قرار دهد.
امروزه با ظهور برنامه ها و نرم افزارهای مختلف، یک مترجم حرفه ای باید از این برنامه های کاربردی اطلاع داشته و با بهره گیری از آنها ترجمه ای با کیفیت و خوب ارائه دهد. به طور مثال، داشتن یک دیکشنری سطح بالا در گوشی موبایل، یک ابزار ضروری برای هر مترجم است. یا مسلط بودن به برنامه وورد جز ضروریات یک مترجم می باشد، زیرا مترجمین معمولا متن ترجمه شده را در قالب فایل وورد به مشتری تحویل می دهند. همچنین مهارت تایپ سریع نیز از ملزومات یک مترجم است، چرا که موسسات ترجمه به صورت جداگانه تایپیست استخدام نمی کنند بلکه مترجمانی را به استخدام خود در می آورند که در تایپ سریع مهارت داشته باشند.
مترجم در ترجمه کتاب تخصصی باید به حوزه تخصصی رشته مورد نظر مسلط بوده و یا تحصیل کرده آن رشته باشد. زیرا متون تخصصی هر رشته همیشه حاوی اصطلاحات تخصصی می باشد که مترجم باید توانایی تشخیص آنها را داشته و بتواند معادل معنایی مناسبی را جایگزین آن اصطلاح بکند، بدون اینکه از بار علمی متن کم شود. ممکن است نویسنده اصلی در کتاب خود از اصطلاحاتی استفاده کند که هنگام ترجمه به زبان دیگر گنگ باشد. در چنین مواردی می توان از پاورقی استفاده کرد. مترجم هر چقدر دایره لغات گسترده تری در تخصص مورد نظر داشته باشد، کتابی که ترجمه میکند از لحاظ کیفی در سطح بالاتری قرار خواهد گرفت. به طور مثال در برخی ترجمهها مشاهده میشود که از برخی کلمات به صورت مکرر و افراطی در ترجمه استفاده شده است که این نشان دهنده محدود بودن دایره لغات مترجم بوده و نقطه ضعف بزرگی برای او به شمار می رود.
ترجمه کتاب های تخصصی به طبع دشوارتر از سایر کتاب ها می باشد، به همین دلیل مترجمینی با سابقه کاری بالا در همان تخصص را می طلبد. هر چه قدر سوابق کاری مترجم بالاتر باشد توانایی و مهارت وی در ترجمه متون تخصصی نیز بالا بوده و می تواند بهترین و با کیفیت ترین ترجمه را ارائه کند.
یک مترجم خوب، می بایست محقق خوبی هم باشد، به این معنا که قبل از آغاز ترجمه یک کتاب باید راجع به موضوع آن کتاب تحقیق و مطالعه کرده و آگاهی های لازم را به دست آورد و سپس کتاب را به زبانی دیگر بازگردانی کند. یکی از اصولی ترین و ابتدایی ترین گام ها در ترجمه کتاب، خواندن چند باره متن آن می باشد. او باید متن کتاب مورد نظر را چند بار خوانده و مفهوم اصلی آن را دریابد. مترجم حتی باید با مولف کتاب مورد نظر آشنا باشد چرا که متن کتاب بخشی از هویت مولف محسوب می شود. لازم به ذکر است قبل از شروع ترجمه کتاب، تمامی فایلهای پیوست و راهنما و لغت نامههای پیوستی توسط کارفرما باید مطالعه شوند.
یکپارچه و یکنواخت بودن ترجمه یکی از رکن های اصلی ترجمه موفق کتاب می باشد. مترجم باید پس از ترجمه کردن هر بخش یا فصلی، دوباره بخش ترجمه شده را مرور کرده و تمامی جملات را بررسی کند تا تمامی مطالب به صورت یکپارچه باشد. برای مثال در دو بخش مختلف، دو معنی مختلف از یک اصطلاح یکسان وجود نداشته باشد.
یکی دیگر از اصول اصلی ترجمه کتاب، رعایت سبک نگارش است. تکنیکهای سبک نگارش تنها برای تزیین استفاده نمیشوند، بلکه آنها به نوشتههای نویسندگان معنا میبخشند. هر چقدر جملات واضح تر و مختصر باشند، کیفیت ترجمه نیز افزایش می یابد و به طبع آن زمان مطالعه هم کمتر میشود، که این موضوع به نوبه خود سبب جذب مخاطب بیشتر میگردد. همچنین ترجمه باید عاری از غلط املایی باشد، قطعا اشتباهات تایپی و املایی در متن از اعتبار مترجم خواهد کاست. بنابراین یک مترجم خوب کتاب باید اصول نگارشی و املایی متن ترجمه شده را نیز در نظر داشته باشد.
برای انتخاب بهترین مترجم کتاب تخصصی باید در نظر داشت که بر اساس اهداف و نیاز های خود، موسسه ای را انتخاب کرد که برای انجام ترجمه تخصصی کتاب، مترجمینی زبده و مجرب داشته باشد. بهتر است بعد از آشنایی کامل با موسسه و آشنایی با مراحل خدمات ترجمه کتاب موسسه مربوطه، خواستار دریافت نمونه های ترجمه کتاب مترجمین آن موسسه باشید تا با خیال راحت بتوانید کار ترجمه کتاب خود را به آن موسسه بسپارید. کار با مترجمان خوب به شما کمک میکند تا کار ترجمه خود را بهتر و موفقتر پیش ببرید. شبکه مترجمین اشراق با داشتن مترجمین تخصصی هر رشته آماده دریافت سفارش ترجمه کتاب های تخصصی و متون تخصصی شما می باشد.