اصول مهم در تضمین کیفیت ترجمه متون تخصصی

تضمین کیفیت در ترجمه به چه معناست؟

به طور کلی تضمین، تعهدی است که ارائه دهنده خدمات یا فروشنده در قبال کیفیت کالا یا خدمات خود می‌پذیرد تا در صورت عدم رضایت مشتری، اقدام به رفع آن مشکل کند. بدین ترتیب، ضمانت ترجمه نیز تعهدی است که موسسه مربوطه می‌پذیرد تا در صورت عدم کیفیت مطلوب ترجمه، نسبت به اصلاح آن اقدام شود. تضمین کیفیت ترجمه متن، سبب اطمینان خاطر کاربر می‌شود و شرایط این تضمین باید به گونه‌ای باشد که حقوق مشتری، مترجم و موسسه ارائه دهنده به طور یکسان حفظ شود. در هر نوع ترجمه، از جمله ترجمه متون انگلیسی به فارسی، دریافت یک ترجمه با‌کیفیت و خوب حق مسلم مشتری می‌باشد. اگر ترجمه‌ ای که تحویل داده می‌شود دارای ایرادات و مشکلاتی باشد و کاربر از نتیجه ترجمه رضایت نداشته باشد، موسسه ترجمه موظف است تا متن ترجمه را به طور دقیق ارزیابی کند و در صورت صحت ادعای مشتری، نسبت به رفع ایرادات و جلب رضایت مشتری اقدام کند.

شرایط مهم در تضمین کیفیت

بدون شک کارفرمایی که قصد ترجمه متن انگلیسی به فارسی را دارد، انتظاراتی از مترجم و موسسه خواهد داشت. این انتظارات حق مشتری بوده و مرکز ترجمه بایستی در قبال آنها پاسخگو بوده و بتواند نیاز کاربران را برآورده کند. اما این انتظارات باید در چه حدی باشد و چه شرایطی دارد؟

برخی از کارفرمایان انتظاراتی فراتر از دایره عملکرد سایت ترجمه دارند. به عنوان مثال برخی از مشتریان خواستار تضمین پذیرش متن و مقاله در یکی از نشریات معتبر و همچنین چاپ آن در مجلات معتبر می‌باشند. ولی مراکز ترجمه هرگز چنین چیزی را تضمین نمی‌کنند، زیرا پذیرش مقاله در یک مجله به عوامل مختلفی بستگی دارد و ترجمه خوب، تنها یکی از معیارهای پذیرش آن است. بدین ترتیب، تخصص و ضمانت این مراکز، فقط در قبال ترجمه متن می‌باشد و در زمینه پذیرش و چاپ مقالات و متون هیچ تضمینی ندارد. برخی دیگر از کاربران مراکز ترجمه، به دنبال مراکزی هستند که تضمین نماید که ترجمه انجام شده توسط مجلات مورد پذیرش قرار گرفته و اصلاحیه‌ای بابت ترجمه صادر نشود. این شرایط نیز به طور کامل قابل اجرا نیست، زیرا ترجمه خدمتی کیفی است و یک شاخص کمی برای آن وجود ندارد و همه افراد نظر واحدی نسبت به آن ندارند. به عنوان مثال ممکن است یک مجله، ترجمه‌ای را نامعتبر دانسته حال آنکه مجله‌ای معتبرتر، ترجمه را مورد قبول دانسته و بدون هیچ گونه اصلاحی آن را چاپ نماید.

تفاوت کنترل کیفیت و تضمین کیفیت چیست؟

تضمین کیفیت و کنترل کیفیت دو اصطلاح هستند که در اغلب موارد به صورت متقابل به کار برده می‌شوند. اگر چه این دو اصطلاح مشابه هستند، تفاوت‌هایی نیز بین این دو مفهوم وجود دارد. کنترل کیفیت زیر مجموعه‌ای از سیستم تضمین کیفیت و در واقع بخشی از فرایند تضمین کیفیت است. کنترل کیفیت جزئی از مرحله ترجمه محسوب می شود و قبل از ارسال ترجمه به کارفرما توسط ارزیاب انجام می‌گیرد.

ارزیابی و کنترل کیفیت ترجمه

ارزیاب ترجمه بایستی تبحر خاصی در زمینه ترجمه انگلیسی به فارسی و یا فارسی به انگلیسی مقالات و متون تخصصی داشته باشند. بدون شک مهمترین وظیفه ارزیاب بررسی کیفیت ترجمه و ارائه نظر در خصوص ترجمه متون است. بر این اساس کلیه گزارشاتی که از مترجمین دریافت می گردد بایستی توسط ارزیابان بررسی شود. ارزیاب برای هر گزارش ترجمه شده سه گزینه دارد. اول پذیرش ترجمه است که معنای قبول کردن فایل از جانب مترجم است. در صورتی که فایل نیاز به اصلاحات جزیی داشته باشد ارزیاب فایل را رد کرده و مترجم بایستی اقدام به اصلاحات نماید. در صورتی که فایل ترجمه شده دارای اشکالات اساسی باشد مثلا ترجمه ماشینی باشد، مترجم فایل را به صورت کامل مردود دانسته و متن برای ترجمه به مترجم دیگری سپرده می شود. بنابراین با توجه به ارزیابی ترجمه توسط ارزیابان امکان اشکال و خطا در ترجمه بسیار پایین تر بوده و تحویل ترجمه ای که بدون اشکال باشد به مراتب برای مشتریان از تضمین های واهی که گاهی واقعیت ندارد بهتر خواهد بود.

ارزیابی ترجمه از دو جهت بسیار مهم است. اول اینکه در ارزیابی، متن ترجمه شده یکبار بازخوانی می شود و این یعنی افزایش کیفیت ترجمه زیرا استفاده از دو نفر، یکی برای ترجمه و یک نفر برای ارزیابی امکان وجود هر گونه اشکال و اشتباه تایپی را به صفر می رساند. عامل دوم دقت بیشتر مترجم در انتخاب واژگان معادل است. زمانی که شما به عنوان مترجم متخصص بخواهید فعالیت کنید، حتما این عامل را در نظر دارید که اگر کیفیت ترجمه شما مناسب نباشد، ترجمه شما مردود اعلام شده و بر این اساس کل زحمت و وقتی که برای آن صرف نموده اید به هدر می رود. زیرا در صورتی که ارزیاب متن ترجمه شده را در حد موسسه ترجمه تخصصی تشخیص ندهد، بدون پرداخت هرگونه وجهی، کار از ایشان صلب می شود.