اصول سبک شناسی در ترجمه چیست؟

انتشار 26 اسفند 1398
مطالعه 6 دقیقه

در ترجمه متون، مترجم باید سبک نوشتاری متن را بشناسد و ترجمه را با توجه به آن انجام دهد. ترجمه و نحوه بیان در متون ادبی با ترجمه و نگارش متن علمی پژوهشی کاملا متفاوت است. شناختن سبک و یادگیری آن از ضروریات ترجمه کردن است.

اصول سبک شناسی در ترجمه چیست؟

ترجمه چیست؟

ترجمه از نظر فنی، بیان معنای مشابه در قالب جدید ضمن حرکت از زبانی به زبان دیگر است. ترجمه متن جریان میان دو زبان است. در این جریان مترجم همواره باید زبان مبدأ و زبان مقصد را مدنظر داشته باشد تا مبادا خواننده ترجمه‌ او را در نیابد و یا پیام نویسنده آنطور که باید منتقل نشود. ترجمه نه صرفاً بر گردان یک اثر از زبانی به زبان دیگر بلکه نوعی بازآفرینی اثر اصلی در زبان جدید است. بنابراین وفاداری به متن منحصر به برگردان ساختار جمله‌های متن بطور کامل از زبان مبدأ به فارسی نمی‌شود.

ترجمه

چرا ترجمه مهم و ضروری است؟

در عصر حاضر که عصر ارتباطات نیز خوانده می‌شود؛ اهمیت ترجمه بیش از پیش شده است چرا که ترجمه نقش اصلی را در ایجاد ارتباط ملل و دولت‌ها و انتقال پیام‌ها و مکالمات را با تمام افراد دنیا تسریع و تسهیل می‌کند. همچنین ترجمه‌های دانشگاهی و متون علمی نیز برای انتقال مطالب علمی در بین علما و دانشمندان و کسب رتبه و پیشرفت در سطوح مختلف علمی افراد کمک شایان توجهی می‌کند. در واقع با ترجمه به زبان‌های مختلف، تفکرات، عادات و فرهنگ و حتی آداب و رسوم ملل مختلف را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاریم. به منظور سهولت در ارتباطات و صرفه‌جویی در زمان و با در نظر گرفتن این مساله که همه افراد جامعه به تمام زبان‌های دنیا آشنایی ندارند، موسساتی برای ترجمه در سراسر دنیا تاسیس شده است و مراجعین مطابق با نیاز خود، فعالیت ترجمه‌ای خود را با اطمینان خاطر انجام می‌دهند.

سبک در ترجمه چیست؟

هر نویسنده بر اساس هدفی که دارد از ساختارهای گرامری مختلف و اقلام واژگان گوناگون برای ایجاد تأثیرات خاص مورد نظر خود استفاده می‌­کند که به آن سبک می­‌گویند. منظور از سبک در واقع شیوه بیان متن زبان مبدأ است. سبک یا شیوه بیان یک نویسنده با توجه به موضوع و مخاطب مورد نظر وی دارای ویژگی‌­های خاصی است به طوری که سبک یک داستان با سبک نگارش مقاله علمی متفاوت است و نویسنده بر اساس این دو عامل، شیوه خاصی را برای نگارش بر می‌گزیند و در طول متن خود آن را رعایت می­‌کند. رعایت سبک متن زبان مبدأ در ترجمه، یکی از اجبارات مترجم است و همانطور که نویسنده سبک خاصی را برگزیده و در نوشتن، موضوع و مخاطب متن خود را در نظر گرفته، مترجم نیز نمی‌­تواند در تغییر سبک اختیاری از خود داشته باشد زیرا چنین اختیاری به قربانی کردن سبک متن زبان مبدأ خواهد انجامید.

سبک مترجم

اهداف سبک در ترجمه

یک نویسنده بر اساس دو فاکتور موضوع و مخاطب، سبک یا طرز بیان خاصی انتخاب کرده و در سراسر متن آن را رعایت می‌کند. هر سبکی از جهات مختلف از جمله واژگان، ساختارهای دستوری و کاربردهای معنایی با دیگر سب‌کها تفاوت دارد. به بیان دیگر، اصول کاربرد واژه‌ها و اصطلاحات در یک متن ادبی جایی در یک مقاله علمی ندارد، برای مثال اگر کارشناس هواشناسی هنگام گزارش وضع هوا به جای واژه "آسمان" از اصطلاح "گنبد مینا" استفاده کند و یا دندان پزشکی در مقاله علمی خود به جای استفاده از اصطلاح " ارتدنسی" عبارت "به زنجیر کشیدن مرواریدهای نشسته در قفای غنچه ­رخ" را به کار برد. در واقع مترجم باید برای هر نوع محتوایی از جمله ادبی، علمی، رسمی، عامیانه، طنز و... نوع نگارش جداگانه‌ای قائل باشد. چرا که خواننده نیز از این امر کاملا آگاه است و نامأنوس بودن متن ترجمه شده را به خوبی حس می‌کند و اهداف آن به شرح زیر است:

برابری سبک

مقصود از برابری سبکی در ترجمه این نیست که به هر نحوی، برای همه اصطلاحات نویسنده در زبان مقصد نظایری پیدا کنیم. این کار نه ممکن است نه لازم. بلکه منظور این است که ترجمه، ویژگی‌های بارز سبک متن اصلی را دارا باشد. مترجم باید ابتدا سبک متن اصلی را دریابد و بعد معادل آن سبک را در زبان خود مشخص کند و تا آنجا که زبان فارسی اجازه می‌دهد ویژگی‌های آن سبک را در ترجمه خود وارد کند.

خرد و کلان سبک ترجمه

در واقع، مترجم از دو منظر می‌تواند به سبک نویسنده نگاه کند: منظر خرد و منظر کلان.در منظر خرد مترجم، بر اجزای خرد متن یعنی واحدهای کوچکتر از کلمه، کلمات و ترکیب واژگانی، عبارت‌ها و جملات متمرکز می‌شود. اما درمنظر کلان متن را یک کل واحد در نظر می‌گیرد که تاثیری واحد بر مخاطب مشخص ایجاد می‌کند. مترجم باید میان این دو منظر تفاوت قائل شود و به سبک نویسنده از منظر کلان بنگرد و از آن منظر متن را بازآفرینی کند. سبک این بازآفرینی باید تاثیری مشابه سبک متن اصلی در خواننده ترجمه ایجاد کند.

نکات مهم در سبک مترجم

وظیفه مترجم صرفا پیدا کردن و استخراج کلمات و کنار هم گذاشتن آن‌ها به یک شیوه زیبا نیست. بلکه وظیفه اصلی او وفاداری به متن، سبک و نحوه نگارش نویسنده است. مترجم مسئول معرفی سبک نگارش یک نویسنده یا بخشی از فرهنگ به مخاطب هدف است. پس لازم است مترجم تمام جوانب سبک را در ترجمه را همواره مدنظر داشته باشد و به نکات زیر توجه نماید.

  • بین متن مبدأ و مقصد باید تعادلی مطلوب برقرار شود.

  • با در نظر گرفتن این نکته که نویسندگان همیشه در چارچوب قواعد ژانر نمی‌نویسند، شاید مفهوم تعادل سبکی از تعادل ژانری دقیق‌تر باشد.

  • از آنجایی که سبک هر نویسنده در زبان مبدأ قابل‌ تعریف و ارزیابی است، تناقض نسبی بین سبک نویسنده و سبک مترجم امری اجتناب‌ناپذیر است.

  • به همان دلیلی که در مورد قبل گفته شد، سبک‌ها «قابل انتقال» نیستند، بلکه با شرط نسبیت می‌توان آن‌ها را در زبانی دیگر «بازآفرینی» کرد.

  • بازآفرینی، مستلزم توانایی زبانی و خلاقیت مترجم هم در زبان مبدأ و هم در زبان مقصد است.

  • در فرآیند بازآفرینی، مترجم ابتدا ویژگی‌های شاخص سبک نویسنده را استخراج می‌کند و سپس ترجمه را طوره به رشته تحریر درمی‌آورد که بتوان آن ویژگی‌ها را در متن ترجمه هم مشاهده کرد.

نکات مهم سبک

نحوه ثبت سفارش ترجمه

مراحل و فرایند ساده جهت ثبت سفارش ترجمه یکی از مهم‌ترین درخواست های کاربران از موسسات ترجمه می‌باشد. این مراحل باید به شکلی سریع و راحت انجام گیرد که مشتری بدون هیچ مشکلی بتواند سفارش مد نظر خود را به راحتی ثبت کند. شبکه مترجمین اشراق سیستم آنلاینی را برای ثبت سفارش خدمات ترجمه طراحی کرده است که مراحل آن بسیار ساده و راحت است و شما می‌توانید هرگونه متنی را که در اختیار دارید در صفحه ثبت سفارش بر اساس تخصص مورد نظر، آپلود نمایید و مراحل زیر را برای ثبت سفارش ترجمه طی کنید:

انواع فایل سفارش

  1. ارسال فایل و مشخصات

  2. پرداخت هزینه سفارش

  3. بررسی پشتیبان و اختصاص مترجم

  4. انجام ترجمه توسط مترجم

  5. بازرسی کیفیت ترجمه

  6. تحویل فایل ترجمه شده به شما

سفارش ترجمه

ارائه خدمات ترجمه در شبکه مترجمین اشراق

شبکه مترجمین اشراق با همکاری مترجمان متخصص و زبده خود در تمام زبان‌های زنده دنیا، خدمات تخصصی ترجمه را در چهار سطح طلایی پلاس، طلایی، نقره‌ای و برنزی ارائه می‌دهد و شما می‌توانید با خیال آسوده برای ترجمه خود از خدمات ترجمه شبکه مترجمین اشراق بهرمند شوید و لذت یک ترجمه عالی را تجربه کنید. شبکه مترجمین اشراق با توجه و اذعان بر اینکه ترجمه تخصصی به زبان‌های مختلف سبب انتقال علم و دانش و افزایش اطلاعات و دانش بشری می‌گردد، ترجمه تمام زبان‌های زنده دنیا را برای کاربران خود فراهم نموده است و با همکاری با مترجمان زبده و با تجربه در تمامی رشته‌ها و تخصص‌ها، متون علمی و انواع کتاب‌ها توانسته است در کمترین زمان بهترین کیفیت را ارائه دهد. مترجمان ما به چندین زبان زنده دنیا مسلط هستند و از این نظر محدودیتی نخواهید داشت. هر متن تخصصی در شبکه مترجمین اشراق توسط متخصص همان رشته ترجمه خواهد شد و همین دلیلی است که ما کمترین خطا را در این میان داریم.

لطفا امتیاز خود را ثبت کنید
1 5
  ارسال به دوستان:

سوالات متداول

1. آیا تسلط بر سبک مترجم در ترجمه لازم است؟
2. برای انجام ترجمه دقیق و درست به کجا باید مراجعه کنیم؟
3. ترجمه توسط چه کسانی انجام می‌شود؟
4. چه تضمینی برای کیفیت و زمان تحویل سفارشات وجود دارد؟
5. آیا امکان ارتباط با مترجم وجود دارد؟
پرسش ها و دیدگاه های کاربران
سوال یا دیدگاه شما
اختیاری
اختیاری (نمایش داده نخواهد شد)
ضروری