ترجمه تخصصی متون مهندسی نفت و گاز و پتروشیمی

داشتن تسلط کامل به هر دو زبان مبدأ و مقصد و آشنایی با دامنه وسیع لغات و واژگان و نحوه نگارش جملات آن‌ها یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین مهارت‌های لازم و ضروری در ترجمه تخصصی متون است که مترجم باید از دانش و معلومات کافی در خصوص واژگان، دستور زبان، اصطلاحات، صنایع ادبی و استعاری و مهارت‌های گرامری و مفاهیم هر دو زبان مبدأ و مقصد برخوردار باشد تا بتواند مضمون و معنی متن موردنظر را بفهمد و آن را با تسلط کامل و کاملاً روان و قابل‌فهم به زبان مقصد ترجمه کند.

گاهی متنی که باید ترجمه شود یک متن کاملاً تخصصی است و به یک مترجم متخصص در موضوع مربوطه نیاز هست. هیچ مترجمی نمی‌تواند ادعا کند که در تمام زمینه‌های علمی مهارت و تخصص دارد؛ بنابراین یک مترجم خوب باید دانش و توانایی لازم برای تفسیر و برگرداندن عبارات و اصطلاحات خاص را داشته باشد. گاهی از یک اصطلاح، ضرب‌المثل، معنای مجازی و کنایی یا تعبیر علمی بامعنای خاص در یک متن استفاده می‌شود که مترجم باید آن‌ها را با دانش خود درک کرده و به معادل مناسب خود در زبان مقصد ترجمه نماید. همچنین برای اصطلاحات یا مفاهیم ناآشنا به فرهنگ لغات، واژه‌نامه‌ها و کتاب‌های مرجع به‌روز دسترسی داشته باشد و از آن‌ها برای تحویل ترجمه دقیق و سریع استفاده کند.

موضوع هر متن بسته به میزان تحصیلات و میزان تخصص و زمینه کاری هر نویسنده متفاوت است. هر یک از موضوعات علمی در زمینه‌های مختلف دارای واژگان و اصطلاحات مخصوص به خود هستند. مترجم خوب در صورت نداشتن آگاهی در این زمینه، متن زبان مبدأ را دچار انحراف کرده و ترجمه‌ای غیر روان، نامفهوم و با واژگان و اصطلاحات نادرست در زبان مقصد ارائه خواهد کرد.

ترجمه تخصصی متون ازجمله ترجمه‌هایی است که حتماً باید به‌صورت روان، صریح و سلیس انجام شود. درصورتی‌که ترجمه آن روان نباشد امکان اینکه متن و مقاله موردنظر اعتبار و ارزش خود را از دست دهد وجود دارد.

متون تخصصی و بخش‌های مرتبط با آن باید به‌صورت مرحله‌ای و با ترتیب نوشته شود تا مخاطب و خواننده آن دچار ابهام و سردرگمی نشود. بدین ترتیب حفظ یکپارچگی و یکدستی در نگارش متون و ترجمه آن‌ نیز یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در ترجمه می‌باشد که یک مترجم خوب باید این توانایی و ویژگی را داشته باشد.

مترجم متخصص و امانت‌دار، اصل امانت در انتقال مطلب را رعایت می‌کند. مترجم خوب موظف است منظور یا مفهوم را بدون اعمال محدودیت یا انحراف از موضوع بیان نماید؛ یعنی سلیقه شخصی خود را اعمال نمی‌کند و مفهوم را به‌طور کامل انتقال می‌دهد. همچنین متون و مقالات علمی نتیجه سال‌ها تحقیق و پژوهش محقق می‌باشند و می‌دانیم که برای جهانی‌شدن و داشتن اعتبار علمی، ترجمه مقاله امری غیرقابل‌انکار است. بنابراین اگر محتوای یک مقاله قبل از ترجمه و انتشار در مجلات بین‌المللی به دست دیگران برسد، برای محقق و نویسنده اعتباری به همراه نداشته و زحمات وی به هدر می‌رود. یک مترجم خوب هرگز اطلاعات علمی را در معرض دید و سوءاستفاده احتمالی قرار نمی‌دهد.

یک مترجم خوب باید درک و شناخت کاملی از هر دو فرهنگ مبدأ و مقصد داشته باشد تا معنی دقیق پیغام‌های غیرگفتاری را به‌درستی انتقال دهد. درستی معنی، لازمه یک ترجمه‌ی باکیفیت است. این معنی گاهی اوقات بین سطرهای یک متن پنهان است و مترجم خوب باید قادر به برقراری ارتباط بین فرهنگ مبدأ و مقصد باشد.

مترجمی که متن تخصصی را ترجمه می‌کند باید حتماً فارغ‌التحصیل رشته دانشگاهی موردنظر باشد و یا آشنایی مناسبی با زمینه تحقیقاتی متن داشته باشد تا بتواند معنی و مفهوم متن اصلی را فهمیده و آن را به زبان مقصد ترجمه کند. بنابراین یکی از الزامات در ترجمه متون تخصصی، اختصاص مترجم متخصص و هم رشته با متن موردنظر می‌باشد.